بزرگنمایی:

تبسم مهر - تهران- ایرنا- عضو هیأت علمی دانشگاه علامه طباطبایی می‌گوید: مادامی که زنان در ایران با مشکلات خرد و کلانی مانند اشتغال، تحصیلات و نابرابری‌های جنسیتی دست و پنجه نرم می‌کنند، پرداختن به رشته مطالعات زنان ضرورت دارد.

مطالعات زنان مباحثی مانند نظریه‌های فمینیستی، نظریه فراهنجار، تاریخ جنبش زنان، ادبیات زنان، تاریخ اجتماعی، مسائل مربوط به بهداشت و سلامت زنان و توسعه را شامل می‌شود.
رشته مطالعات زنان در ایران، از خرداد 1391 با تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی به نام «مطالعات خانواده و حقوق زن در اسلام» تغییر یافت.
در حال حاضر مطالعات زنان در دانشگاه علامه طباطبایی، الزهرا و تربیت مدرس تدریس می‌شود.
اهمیت و شاید در مواقعی کم توجهی به رشته مطالعات زنان باعث شد تا خبرنگار گروه دانشگاه ایرنا مصاحبه ای با دکتر «محمد تقی کرمی »، عضو هیأت علمی دانشگاه علامه طباطبایی درباره این حوزه و جایگاه این رشته در کشور انجام دهد.
**ایرنا: در حال حاضر قرار است گرایش‌های جدیدی به رشته مطالعات زنان افزوده شود. دانشگاه علامه طباطبایی از این گرایشات استقبال می‌کند؟
**کرمی: درست است که چند گرایش به این رشته اضافه شده و قرار است که بازهم گرایشات جدیدی به این رشته افزوده شود اما استادان دانشگاه علامه طباطبایی از این تنوع گرایشات در رشته مطالعات زنان دفاع نمی‌کنند.
ما معتقدیم مطالعات زنان باید در حوزه علوم اجتماعی منحصر باشد. در دانشگاه علامه و همچنین و سایر دانشکده‌ها این رشته باید براساس رویه دانشگاه مادر تدریس شود.
در حال حاضر ایجاد گرایشات جدید در رشته مطالعات زنان در ایران نباید از بالا به پایین صورت گیرد، به طور مثال در یک جلسه آموزشی افرادی بدون تخصص در رشته نظر می‌دهند که مناسب است رشته ای بنام زن و اقتصاد راه اندازی شود و سایرین نیز با این طرح موافقت می‌کنند و از شخص پیشنهاد دهنده می‌خواهند که خود منابع درسی را برای گرایش مد نظر طراحی کند.
در نهایت شخص پیشنهاد دهنده منابعی را طراحی می‌کند که باید در بدنه دانشگاه ساماندهی شود، منطق تنوع رشته‌ها به گونه ای است که ایجاد گرایشات جدید در جامعه باید با نیازهای اجتماعی همزمان شود.
تنوع رشته‌ها در هر رشته ای باید براساس گفت و گوهای طولانی مدت استادان و تحقیقات مکرر انجام شود تا در نهایت بتوان به نتایج بدست آمده اعتماد کرد اما در غیر این صورت عملا به ناکارآمدی در رشته‌ها تبدیل می‌شود و در کل در دانشگاه علامه طباطبایی نگاه‌ها به این موضوعات مثبت نیست.
**ایرنا: آقای دکتر با توجه به اندک بودن منابع درسی برای آزمون کارشناسی ارشد، فکر نمی‌کنید این منابع برای جدی‌تر گرفته شدن رشته، به بازنگری نیاز دارد؟
**کرمی: مشکل اصلی در آزمون کارشناسی ارشد رشته مطالعات زنان این است که عمدتا آزمون‌ها توسط افرادی طراحی می‌شود که خود در این رشته تدریس نکرده اند، در واقع افرادی خارج از این حوزه آزمون را برگزار می‌کنند.
به طور معمول انتظار این است افرادی که در این رشته قبول می‌شوند لیسانس علوم اجتماعی ، روان شناسی و سایر رشته‌های علوم انسانی را داشته باشد اما در کمال تعجب فارغ التحصیلان مامایی و سایر رشته‌های غیرمرتبط مانند رشته‌های فنی در کلاس‌های مطالعات زنان می‌نشینند.
آزمون ورودی مطالعات زنان در کشور اهمیت بسیاری دارد، چرا که دانشجویان از طریق منابع آزمون و طراحان آزمون آنالیز می‌شوند، در این میان اگر سهم قابل توجهی به دروس علوم اجتماعی داده شود بی شک افرادی سازگارتر به رشته مطالعات زنان به دانشگاه وارد می‌شوند.
در حال حاضر مشکل آزمون، منابع و سهم دهی به دروس آزمون نیاز به اصلاحات دارد، بطور مثال هنوز نمی‌دانیم که طراح سوالات رشته مطالعه زنان چه کسی است و براساس چه منابعی سوالات را طراحی می‌کند.
دقت در منابع آزمون کارشناسی ارشد بی شک سطح دوره مقطع تحصیلی را بالا می‌برد، اگر برای آزمون کارشناسی ارشد 3 کتاب نظریه جامعه شناسی در نظر گرفته شود، در کلاس‌های درس دیگر وقت بسیاری صرف تدریس بدیهیات رشته علوم اجتماعی نمی‌شود و همچنین برگزاری آزمونی پخته‌تر جذابیت رشته را برای داوطلبان نیز افزایش می‌دهد.
**ایرنا: دانشگاه علامه طباطبایی در حوزه پژوهش‌های رشته مطالعات زنان چه اقداماتی را انجام داده است؟
** کرمی: از سال 80 تاکنون در دانشگاه حدود 100 پایان نامه متنوع توسط به سرانجام رسیده که از این میان به دو رویکرد فهم اجتماعی زنان و خانواده بیش از سایر موضوعات پرداخته شده است. اما پژوهش‌های رشته مطالعات زنان براساس سلیقه دانشجو و استاد شکل می‌گیرد و نکته قابل توجه این است که سرریز مشکلات رشته، در پایان نامه‌ها نمایان می‌شود.
هنگامی که دانشجو با مدرک کارشناسی غیر مرتبط به دانشکده وارد می‌شود و دانشجوهای فعال علوم اجتماعی به رشته‌های دیگر ورود می‌کنند، سطح پژوهش‌ها کاهش می‌یابد. از سوی دیگر پایان نامه‌های مطالعات زنان در حد مقطع کارشناسی ارشد است و نمی‌توان انتظار نتایج خاص از این پژوهش‌ها را داشت.
**ایرنا: مقطع دکتری در هر رشته ای اهمیت بسیاری دارد و سبب کاربردی شدن رشته‌ها می‌شود، از نظر شما رشته مطالعات زنان نیاز به مقطع دکتری هم دارد ؟
**کرمی: دوره دکتری سازگار با کارشناسی ارشد رشته مطالعات زنان طراحی شده است، در زمستان امسال برای پیشبرد این مسئله تلاش می‌شود و به امید خدا در کنکور سال 99 دانشجو دکتری این رشته را پذیرش می‌کنیم.
**ایرنا: رشته مطالعات زنان در حال حاضر بازار کار مناسبی ندارد، برای بهبود بازار کار این رشته چه راهکارهایی را مد نظر دارید؟
** کرمی: مطالعات زنان یک رنج عمومی و خاص دارد ، رنج عمومی این است که در حال حاضر بسیاری از رشته‌ها بازار کارمناسبی ندارند اما رنج خاص به این موضوع برمی گردد که آموزش مناسب می‌تواند برای رشته بازار کار مناسب را فراهم کند.
البته معتقد هستم که مطالعات زنان بازار کار مناسبی دارد، به طور مثال در حال حاضر مرکز امور زنان از فارغ التحصیلان سازگار با رشته خود به شدت حمایت می‌کند اما در برخی از موارد این موضوعات باید به شکل نهادی تعریف شود تا رشته مطالعات زنان در عرصه مشاوره خانواده و مراکز وکالت نیز وارد شود.
بهبود بازار کار یک رشته به انجام کارهای قانونی توسط یک ستاد در دولت نیاز دارد، دانشگاه نمی‌تواند به بهبود بازار کار این رشته کمک‌های چندانی کند اما برای نمونه مرکز امور زنان می‌تواند تلاش در جهت افزایش اشتغال رشته مطالعات زنان را در دستور کار خود قرار دهد و باید با کانون وکلا ، سازمان‌های نظام مشاوره و قوه قضاییه در این خصوص گفت وگو کند تا راه اشتغال برای فارغ التحصیلان رشته باز شود.
**ایرنا: ضرورت و اهمیت رشته مطالعات زنان در جامعه امروز ایران را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
**کرمی: ضرورت این رشته با توجه به یک چشم انداز نظری مشخص می‌شود، برخی معتقدند که مطالعات زنان، میان رشته ای و چند رشته ای است اما به نظر من مطالعات زنان در حیطه مطالعات زمینه ای قرار می‌گیرد که با توجه به مشکلات جامعه به توجهات خاص نیاز دارد که این توجه خاص بخش عمده آن در قالب توجهات پژوهشی مطالعاتی است.
به طور مثال در دهه 70 جوانان معضل جمعیتی ایران بودند به همین دلیل شورای عالی جوانان و سازمان ملی جوانان تأسیس شد تا به سرریزشدن جمعیت جوانان رسیدگی کند اما امروزه باید در جامعه مشکلات افراد 30 تا 50 سال مورد توجه قرار گیرد. با توجه به مطالعات زمینه ای می‌توان گفت که مطالعات زنان همیشه در کشور ما از کانون‌های بحران خیز است.
ضرورت تحصیل این رشته به مسائل و مشکلات زنان بستگی دارد، بطور مثال در کشورهای شبه جزیره اسکاندیناوی مطالعات زنان به دلیل نبود بی عدالتی جنسیتی به شدت افول کرده اما در آلمان با توجه به مشکلات پیش رو همچنان جان تازه می‌گیرد. همواره در مکان هایی که شاخص برابری جنسیتی بالاست، انگیزه ای برای مطالعات زنان وجود ندارد.
**ایرنا: آیا با توجه تدریس این رشته در دانشگاه، دفاع از حقوق زنان باید به دانشگاه سپرده شود؟
**کرمی: دفاع از حقوق اقلیت‌ها همواره بیرون از دانشگاه‌ها تولید شده است اما اگر دانشگاه تنها می‌تواند در سطح میانی اجماع میان مردم ایجاد کند، یعنی دانشگاه نشان دهد که خشونت علیه زنان وجود دارد و این باید این خشونت مورد توجه قرار گیرد. دانشگاه می‌تواند بحران‌ها را مطرح کند، به عبارت دیگر دانشگاه از امر آشنا، آشنایی زدایی می‌کند تا مسائل در اولویت قرار گیرند.
**9491**1601**
انتهای پیام /*