بزرگنمایی:

تبسم مهر - رشت- ایرنا- خسارتهای ناشی از وقوع سیلاب‌ها در استان گیلان، به دلیل دست اندازهای انسانی به محیط طبیعی است حال اینکه کارشناسان؛ مدیریت علمی سیلاب را فرصتی برای سیراب کردن سفره‌های زیرزمینی و تدارک آب برای مصارف کشاورزی می‌دانند.

گیلان؛ سرزمین باران‌های نقره ای که عنوان پرباران‌ترین استان کشور را به خود اختصاص داده، در مواقعی از سال شاهد بارش هایی سیل آساست که موجب طغیان رودخانه‌ها و وقوع سیلاب می‌شود و ساخت و سازها در بستر و حریم رودخانه‌ها و ساکنان آنها را در معرض تهدید قرار می‌دهد.
برخی آمارها حاکیست که حدود 400 واحد مسکونی در گیلان در حریم رودخانه‌ها ساخته شده و بیانگر آن است که خطر در کمین خانوارهای ساکن این واحدهای مسکونی در صورت وقوع سیلاب است.
به طور مشخص و طی سال گذشته و امسال، سیلاب هایی سنگین مناطقی از گیلان را درنوردید و در پی بارش شدید باران و سیلاب در مردادماه سال گذشته، 10 میلیارد ریال به استان خسارت وارد شد. خردادماه امسال نیز سیلاب در روستای کاکرود منطقه اشکورات رودسر به وقوع پیوست که شدت جریان آب، چهار خانه روستایی را که در بستر رودخانه بودند، با خود برد و چهار کشته بر جا گذاشت.
نیمه مهرماه امسال نیز مناطق وسیعی از استان از جمله ماسال، فومن، تالش، املش، شفت، لنگرود و رودسر دچار سیلاب بود که به ده‌ها واحد مسکونی آسیب جدی وارد شد و در مجموع افزون بر 600 میلیارد تومان خسارت به بار آورد.
گیلان 54 رشته رودخانه اصلی به طول دو هزار و 700 کیلومتر دارد و از سال 1386 که طرح مطالعات تعیین حد بستر و حریم رودخانه‌ها آغاز شده؛ تاکنون مطالعات یک هزار و 200 کیلومتر رودخانه انجام شده است.
سوم دی ماه جاری نیز با تأکید مصطفی سالاری استاندار گیلان و با هدف ساماندهی رودخانه‌ها، کاهش مخاطرات و خسارات ناشی از سیل، شفاف سازی و ساده سازی فرآیند برداشت از مصالح رودخانه‌ای و با حضور دستگاه‌های ذیربط و نهادهای نظارتی، شیوه نامه ساماندهی و کنترل سیلاب رودخانه‌های استان منتشر شد؛ در این شیوه نامه، سه روش برای ساماندهی رودخانه‌ها توسط واحدهای دانه‌بندی، پیمانکاران پروژه‌های عمرانی بزرگ و ساماندهی ضمن برداشت با اهداف و فرآیند شهرستانی مدنظر قرار گرفته که در روش سوم با هدف پیشگیری از مخاطرات سیل در شهرستان و نیز بهسازی و بهبود مسیل‌های موجود، اختیاراتی به کارگروه‌های شهرستانی برای ساماندهی رودخانه‌ها داده شده است.
** تسهیلاتی برای خروج از حریم رودخانه
ستاد مدیریت بحران و بنیاد مسکن گیلان با در نظر داشتن تسهیلاتی بلاعوض و ارزان قیمت، مشوق هایی برای کمک به خروج خانوارهای ساکن در حریم رودخانه‌ها ارائه کرده اند.
در همین رابطه معاون بازسازی و مسکن روستایی بنیاد مسکن گیلان از اختصاص کمک بلاعوض و تسهیلاتی با کارمزد اندک برای سیل زدگان استان خبر داد و گفت: براساس مصوبه هیات وزیران، 19 میلیارد و 500 میلیون تومان کمک بلاعوض برای سیل زدگان در استان اختصاص یافت.
امیررضا رحمتیان در گفت وگو با ایرنا با بیان اینکه این اعتبار برای سیل زدگانی که طی سالجاری دچار خسارت شده اند، در نظر گرفته شده، افزود: این اعتبار برای تعمیرات واحدهای مسکونی شهری و روستایی، دو میلیون تومان کمک بلاعوض و 12 میلیون تومان تسهیلات بانکی با کارمزد چهار یا پنج درصد است ضمن آنکه سیل زدگان می‌توانند دو میلیون تومان کمک بلاعوض هم برای خرید اثاثیه منزل دریافت کنند.
وی ادامه داد: به سیل زدگانی که خانه‌های آنان قابل سکونت نیست، برای خرید زمین در مناطق روستایی 10 میلیون تومان کمک بلاعوض و برای احداث واحد مسکونی 35 میلیون تومان پرداخت می‌شود همچنین به سیل زدگانی که در مناطق شهری قصد احداث واحد مسکونی دارند، 11 میلیون تومان کمک بلاعوض و 50 میلیون تومان تسهیلات کم بهره پرداخت خواهد شد.
رحمتیان بیشترین خسارت وارده به واحدهای مسکونی در سیل استان را مربوط به واحدهایی عنوان کرد که در حریم رودخانه‌ها واقع شده اند و گفت: خانوارهای ساکن در حریم رودخانه‌ها می‌توانند علاوه بر استفاده از تسهیلات یادشده، 10 میلیون تومان دیگر نیز کمک بلاعوض بابت تامین زمین دریافت کنند.
به گفته معاون بازسازی بنیاد مسکن گیلان ، با دریافت این تسهیلات و احداث واحد مسکونی، متقاضیان اجازه سکونت در خانه‌های قبلی خود واقع در حریم رودخانه‌ها را نخواهند داشت.
مدیرکل ستاد مدیریت بحران استانداری گیلان نیز در گفت وگو با ایرنا با اشاره به خسارت‌های ناشی از وقوع سیلاب گفت: امسال شاهد وقوع چندین سیلاب در خرداد و مهرماه در شرق و غرب استان بودیم که فقط در یکی از این سیلاب‌ها که 12 شهرستان استان را درگیر کرد، حدود 650 میلیارد تومان به تاسیسات زیربنایی و مسکونی استان خسارت وارد شد.
رضا اسلامی با تاکید بر ضرورت بکارگیری راهکارهایی همچون ساماندهی رودخانه‌ها ، آبخیزداری و ارتقاء آگاهی مردم برای پرهیز از سکونت در حریم رودخانه‌ها تصریح کرد: در همین رابطه ستاد مدیریت بحران، تسهیلاتی را برای کمک به خروج ساکنان حریم رودخانه‌ها در نظر گرفته که آن را در اختیار بنیاد مسکن قرار داده است.
وی ضمن تاکید بر لزوم اتخاذ راهکارهایی برای جلوگیری از وقوع سیلاب یا وارد آمدن کمترین خسارت در زمان وقوع سیل، از مردم خواست تا هشدارها و اخطاریه‌های هواشناسی را جدی بگیرند و به آن توجه کنند ضمن آنکه فرمانداری‌ها و بخشداری‌ها نیز بایستی بطور دقیق نظارت داشته باشند تا کسی در حریم رودخانه‌ها دست اندازی نکند.
** تهدیدات ناشی از تصرفات غیرمجاز در حریم رودخانه‌ها
صدور مجوز برای ساخت و ساز در حریم رودخانه‌ها نیازمند استعلام از شرکت آب منطقه ای است؛ به عبارت بهتر قبل از صدور مجوز از دیگر دستگاه ها، باید از شرکت آب منطقه ای برای رعایت فاصله قانونی تا رودخانه‌ها استعلام شود. کارشناسان آب منطقه ای معتقدند یکی از مهمترین دلایل وقوع سیلاب در استان، تصرفات غیر مجاز در حریم رودخانه‌ها و برداشت‌های غیر مجاز مصالح ( شن و ماسه) از بستر آنهاست و با اشاره به وقوع سیلاب‌های مهرماه امسال، می‌گویند این سیلاب‌ها در بازه زمانی کم، اما با بارش‌های شدید اتفاق افتاده و تخریب‌های منابع طبیعی و چراگاه‌های بالادست و عدم اجرای طرح‌های آبخیزداری در حوزه آبریز از دیگر دلایل وقوع سیلاب عنوان شده است.
** ضروت جلوگیری از ساخت و ساز در حاشیه رودخانه و مسیل‌ها
رئیس سازمان نظام مهندسی ساختمان گیلان نیز در گفت وگو با ایرنا ساخت و سازهای غیرمجاز در بستر و حریم رودخانه‌ها را یکی از اصلی‎ترین علل بروز سیل در استان دانست و اظهار داشت: ساخت و ساز در حریم رودخانه ممنوع نیست اما باید به کاربری رودخانه از نظر اکولوژی توجه داشت و همزمان محدودیت‌های مورد نیاز برای استقرار سازه مربوطه را مد نظر قرار داد.
عبدالرضا قاسمیان لنگرودی تصریح کرد: اگر دستگاه‌های متولی با نظارت دقیق از صدور هرگونه مجوز جلوگیری کنند، قطعا میزان این تهدید برای مردم کاهش می‌یابد.
وی با بیان اینکه قوانین و مقررات برای ساخت و ساز در حریم رودخانه‌ها تکالیف مشخصی دارد، افزود: قوانین این بخش از اراضی را متعلق به دولت می‌داند اما بعضی از سودجویان و شاید هم عده‌ای از مردم نا آگاه بدون توجه به قوانین در جستجوی بهره برداری از اراضی جذاب (از نظر اکولوژیک و اقتصادی) حاشیه رودخانه‌ها به هر قیمتی هستند.
به گفته قاسمیان، سودجویان قصد دارند با ساخت و سازهای غیرمجاز، پول فراوانی را بدون توجه به عواقب کارشان به دست آورند که این امر نه تنها موجب واردآمدن خسارت‌های جانی و مالی فراوانی می‎شود، بلکه به محیط زیست نیز آسیب وارده کرده و در بلندمدت، ویژگی‌های اکولوژیک منطقه را دستخوش تغییرات نامطلوبی خواهد کرد.
وی خاطرنشان کرد: برداشت بی رویه شن و ماسه از بستر رودخانه، خانه سازی در حریم و بستر رودخانه، احداث سازه‌های تقاطعی و ... موجبات تعرض به رودخانه را فراهم می‌آورد و تعادل و پایداری آن را برهم می‎زند؛ حال با توجه به اینکه در خصوص عدم ساخت و ساز در حریم رودخانه بسیار تاکید شده، باید دستگاه‌های مرتبط تمام توان خود را به کار گیرند تا از هرگونه فعالیت و انجام معامله در حاشیه رودخانه و مسیل‌ها بطور جدی و قانونی جلوگیری شود.
رئیس سازمان نظام مهندسی ساختمان گیلان با بیان اینکه ایران با توجه به آمارهای جهانی جزو 10 کشور اول دنیا به لحاظ تنوع و حجم وسیع خسارت‌های ناشی از حوادث طبیعی است، گفت: بسیاری معتقدند مفهوم و جنس سیل کاملاً متفاوت از سایر حوادث طبیعی است و اگر مدیریت علمی و صحیح انجام شود، نه تنها یک تهدید نیست بلکه فرصتی برای سیراب‌کردن سفره‌های زیرزمینی، مدیریت مخازن سد‌ها و تدارک آب شرب و کشاورزی محسوب می‌شود.
بر اساس تحقیق دانشگاهی انتشار یافته در سیزدهمین همایش ملی علوم و مهندسی آبخیزداری ایران و سومین همایش ملی صیانت از منابع طبیعی و محیط زیست که مهرماه امسال برگزار شد؛ دخل و تصرف در بستر رودخانه‌ها با برداشت غیر اصولی از مصالح موجود در آنها، تجاوز به حریم رودخانه‌ها و از بین بردن مراتع و جنگل‌ها از عوامل وقوع سیلاب‌ها در گیلان شناخته شده و احداث سیل بندها ، مسیل برگردان‌ها ، دیوارهای حفاظتی سیل گیر و طرح‌های آبخیزداری از راهکارها برای جلوگیری سیل ذکر شده است.
وفق این تحقیق که سیلاب‌های استان از سال 1370 تا 1396 را مورد بررسی قرار داده، تعداد 147 مورد بارندگی منجر به وقوع سیل در گیلان رخ داده و بیشترین تعداد وقوع سیلاب در سال‌های 1372 و 1380 با 14 مورد سیل بوده و کمترین وقوع سیل در سال‌های 1374، 1392 و 1395 گزارش شده است.
آمارهای ثبت شده نشان می‌دهد که تعداد سیل‌های دارای تخریب در نیم قرن اخیر در استان گیلان به طور فزاینده ای رو به افزایش است و بر این اساس؛ باید تدابیری درست و اصولی برای مقابله با آن اندیشیده شود.
7296/2007/
انتهای پیام /*