بزرگنمایی:

تبسم مهر - قزوین – ایرنا - کارگاه‌های ساختمانی به دلیل تعدد و گستردگی بیشترین مخاطرات و آسیب‌ها را دارند و کاهش میزان حوادث آنها نیازمند عزم جمعی و فرهنگ سازی اصولی است.

به گزارش ایرنا ،کارگاه‌های ساختمانی طیف وسیعی از کارگاه‌های عمرانی و ساخت و ساز را در سطح کشور در بر می‌گیرند و با سطح گسترده ای از کارگران و مخاطرات مختلف مواجه هستند.
ویژگی‌های خاص این کارگاه‌ها از قبیل پراکندگی در سطح روستاها و شهرها، تعدد کارگران و استادکاران، ورود افراد غیر متخصص به حیطه ساخت و ساز و نظیر آن موجب شده است که دستگاه‌های متولی و مجری در نظارت و اعمال قانون کارایی موثری نداشته باشند.
از سوی دیگر اقدامات ناکافی برای آگاه سازی جامعه هدف و فرهنگ سازی برای رعایت نکات ایمنی هنگام کار در کارگاه‌های ساختمانی موجب شده است موجی از مخاطرات و حوادث کارگران ساختمانی را تهدید کند.
در میزگرد خبری- تحلیلی ایرنا که با حضور کارشناسان و مسئولان این حوزه برگزار شد به مهمترین چالش ها، مشکلات و راهکارها برای حل آنها پرداخته شد.
***کارگاه‌های ساختمانی پرخطرترین حوزه‌های کار
رییس اداره بازرسی کار اداره تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان قزوین در این میزگرد گفت: کارگاه‌های ساختمانی با سایر کارگاه‌های صنعتی و حرفه ای تفاوت دارند و متاسفانه 50 درصد حوادث ناشی از کار در حوزه کارگاه‌های ساختمان به وقوع می‌پیوندد.
محمد علیخانی افزود: با وجود اینکه کارگران ساختمانی حدود 10 تا 15 درصد جامعه کارگری استان را تشکیل می‌دهند ولی بیشترین حوادث کارگری متعلق به این حوزه است.
وی با اشاره به ویژگی‌های کارگاه‌های ساختمانی افزود: پراکندگی از نظر تعداد و موقعیت جغرافیایی یکی از ویژگی‌های مهم کارگاه‌های ساختمانی است که کار نظارت بر آنها را دشوار می‌سازد.
این مسئول گفت: شرکت‌های انبوه ساز به ساختمان به عنوان یک محصول نگاه می‌کنند و همین موضوع باعث می‌شود برای تسریع در کار و ارزان‌تر تمام کردن آن بسیاری از مقررات را نادیده گرفته و رعایت نکنند.
رییس اداره بازرسی کار اداره تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان قزوین افزود: تنوع کارگران شاغل در این حوزه نیز بسیار بالا است به گونه ای که از افراد بی سواد تا دارندگان تحصیلات تکمیلی در حوزه ساختمان مشغول فعالیت هستند در حالیکه در سایر حوزه‌ها این چنین نیست.
وی افزود: حضور کارفرمایان و پیمانکاران جزء و عمده در این صنعت و تغییرات سریع و مداوم کارگاه‌های ساختمانی از دیگر ویژگی‌های این کارگاه‌ها هستند که کار نظارت و بازرسی بر آنها را بسیار دشوار می‌کند و خطرات و آسیب هایی را به دنبال دارند.
***50 درصد حوادث منجر به فوت کشور متعلق به کارگاه‌های ساختمانی است
علیخانی با تعریف خطر به مجموعه شرایط، عوامل و پتانسیل موجود که ضرر و زیانی را به دنبال دارد، خاطر نشان ساخت: درحوزه ساختمان هم احتمال و هم شدت خطر بالا است و متاسفانه 50 درصد حوادث منجر به فوت در سطح کشور مربوط به کارگاه‌های ساختمانی است.
وی با اشاره به علل وقوع حوادث، افزود: اعمال یا شرایط ناایمن کارگاه‌های ساختمانی علل مستقیم یا غیرمستقم وقوع حوادث هستند و نقش شرایط ناایمن در این حوزه بسیار پررنگ‌تر است درحالیکه در سایر حوزه‌ها اعمال نا ایمن بیشترین نقش را در وقوع حوادث دارند.
علیخانی اضافه کرد: در فصل چهار قانون کار به ویژه مواد 88 ، 91 و 95 مسئولیت ایمنی کارگاه‌ها برعهده کارفرما گذاشته شده است چون شرایط ناایمن اولین نقش را در وقوع حوادث داشته و به خود کارفرما باز می‌گردد.
این مسئول با بیان اینکه صرف تصویب قوانین موجب کاهش حوادث کارگری نمی‌شود، افزود: بیشترین مواد قانونی در حوزه معدن و به ویژه ساختمان تصویب و ابلاغ شده است اما باز شاهد هستیم که حوادث بسیار زیادی در حوزه ساختمان به وقوع می‌پیوندد.
وی افزود: شتاب برای اتمام کار و پایین آوردن قیمت برای سود بیشتر از جمله عوامل حادثه ساز هستند که خطراتی از جمله سقوط از ارتفاع را به دنبال دارند.
*** سقوط از ارتفاع عامل 80 درصد حوادث منجر به فوت کارگاه‌های ساختمانی است
علیخانی اضافه کرد: سرعت در کار و تلاش برای کاهش هزینه موجب می‌شود تا کارفرما کمتر به شرایط ایمن توجه کند و همین موضوع در کنار ضعف دستگاه‌های نظارتی موجب افزایش حوادث و سوانح می‌شود.
وی گفت: بیشترین عامل شرایط ناایمن در کارگاه‌های ساختمانی به خود کارفرما باز می‌گردد که متولی ساختمان است و باید با اهرم‌های قانونی برای افزایش نظارت‌ها و کاهش میزان حوادث اقدام کند.
علیخانی خاطرنشان ساخت:اداره کار به تنهایی از عهده نظارت بر ایمنی تمامی کارگاه‌های ساختمانی بر نمی‌آید چون علاوه بر این حوزه باید بر اجرای صحیح قانون کار در تمامی کارگاه‌های صنعتی، خدماتی، عمرانی و نظیر آن رسیدگی و نظارت کند.
وی با بیان اینکه تعدد و پراکندگی کارگاه‌های ساختمانی یکی از مشکلات بزرگ نظارت بر این حوزه است، گفت: می‌توان با پیش بینی شرایط ایمنی اعم از پیوست کردن نقشه ایمنی به نقشه‌های ساختمانی برای ایمن سازی احداث کارگاه‌ها و کاهش حادثه سقوط از ارتفاع اقدام کرد.
این مسئول اضافه کرد: خوشبختانه این موضوع به صورت بومی در استان اجرا شده است اما ظاهرا موثر واقع نشده است چون امسال حدود 71 درصد حوادث منجر به فوت کارگری استان در حوزه ساختمان و 80 درصد عوامل فوت به دلیل سقوط از ارتفاع بوده است.
وی گفت: اگر ایمن سازی کارگاه‌ها از بدو احداث رعایت می‌شد و دستگاه‌های نظارتی بیشتر ورود کرده و مسئول ایمنی کارگاه را برای احداث چاه ارت و اجرای نقشه ایمنی تحت فشار قرار می‌دادند به طور قطع شاهد حوادث کمتری می‌بودیم.
علیخانی گفت:استفاده از اهرم‌های بازرسی، ورود جدی‌تر شهرداری‌ها و بیمه‌ها و برخورد سریعتر و قاطع‌تر دستگاه قضایی از جمله مواردی هستند که در صورت پررنگ‌تر شدن؛ موجب کاهش شرایط ناایمن کارگاه‌ها و حوادث و سوانح ناشی از آنها خواهد شد.
*** سه هزار و 32 نفر ساعت آموزش کارگری در قزوین برگزار شده است
علیخانی افزود: در 9 ماه اول سه هزار و 32 نفر ساعت آموزش کارگری در قزوین برگزار شده که بخش عمده آن در حوزه کارگری و کارهای ساختمانی بوده است.
وی ادامه داد: یک هزار و 20 نفر ساعت دوره آموزشی نیز در حوزه کارفرمایی برگزار شده است که بخش اعظم آنها به صورت پیمانکاری در بخش ساختمان و راهسازی فعالیت می‌کنند.
وی اظهار داشت: امسال 71 درصد حوادث منجر به فوت کارگاه‌های استان در حوزه ساختمان بوده است و سقوط از ارتقاع 80 درصد حوادث و گرفتار شدن در زیر آوار 20 درصد آنها را موجب شده اند.
وی افزود: یکی از عوامل مهم کاهش حوادث کارگاه‌های ساختمانی جایگزین کردن فناوری‌های نوین است و باید انبوه سازان مسکن، سازمان نظام مهندسی، تشکل‌های کارگری و دولت به سمت صنعتی سازی حرکت کنند.
*** حضور اتباع خارجی در کارگاه‌های ساختمانی یک تهدید است
وی گفت: اتباع خارجی سواد اندک و فرهنگ متفاوتی دارند و حدود 10 تا 15 درصد حوادث منجر به فوت استان مربوط به اتباع غیر مجاز است و باید دستگاه‌های متولی کنترل بیشتری در این زمینه داشته باشند.
علیخانی با بیان اینکه آمار حوادث ساختمانی در استان بالا است، اضافه کرد: هر آمار قزوین در این زمینه از میانگین کشوری به نسبت پایین‌تر است ولی باید برای کاهش بیشتر آنها تلاش کرد.
وی گفت: در 9 ماه امسال 11 حادثه منجر به فوت در کارگاه‌های ساختمانی به وقوع پیوسته است که نسبت به دوره مشابه سال قبل که 14 مورد بوده، کاهش داشته است.
علیخانی افزود: بیشترین حوادث استان در این مدت در حوزه صنعت یا ساختمان بوده و خود ساختمان به تنهایی 17 درصد حوادث استان را داشته است.
وی گفت: با توجه به اهمیت رعایت مقررات و ضوابط ، چهار کارگاه ساختمانی در آبان ماه سال جاری به دستور دادستان مهر و موم شد که از نظر روانی نقش موثری در کاهش سوانح و حوادث در این کارگاه‌ها ایفا کرد.
***الزام رعایت مبحث 12 مقررات ملی ساختمان در تمام کارگاه‌های ساختمانی
عضو کمیته حفاظت ایمنی کارگاه‌های استان نیز در این میزگرد گفت: ایمنی و حفاظت کار در حین اجرا به مبحث 12 مقررات ملی ساختمان باز می‌گردد و موضوعات مختلف در آن دیده شده است.
حسن نجفی تبار افزود: تمام دانش آموختگان رشته‌های مهندسی با مبحث مقررات ملی آشنا هستند و هدف این بحث تعیین حداقل ضوابط برای تامین ایمنی و بهداشت کار و حفاظت از محیط زیست در کارگاه‌ها است.
این کارشناس ارشد سازه و طراحی شهری ادامه داد: مبحث 12 مقررات ملی ساختمان برای تمام کارگاه‌های ساختمانی که مشمول نظام مهندسی هستند لازم الاجرا است و باید دید چه تعریفی از کارگاه‌ها ارایه می‌شود.
وی اضافه کرد: اگر به درستی اقدامات لازم برای شناسایی عوامل و مخاطرات محیط کار انجام شود و مدیریت ریسک و پیشگیری لازم صورت گیرد خطرات بالقوه کاهش خواهند یافت.
*** تعریف ایمنی در کارگاه‌های ساختمانی با کارگاه‌های دیگر متفاوت است
این مسئول با اشاره به تعریف متفاوت ایمنی در کارگاه‌های ساختمانی نسبت به سایر کارگاه‌ها افزود: مصون و محفوظ بودن کلیه کارگران کارگاه‌های ساختمانی، کلیه ساکنان و عبورکنندگان در مجاورت و شعاع موثر و حفاظت و مراقبت از ابنیه، خودروها و تجهیزات داخل آنها تعریف ایمنی در کارگاه‌های ساختمانی است.
نجفی تبار با تعریف خطر، افزود: به شرایطی که دارای پتانسیل صدمه و خسارت به افراد، تجهیزات، بناها و کاهش کارایی آنها باشد خطر اطلاق می‌شود و در کل خطر رخدادی غیرعمدی است که خسارت جانی و بدنی در پی دارد.
وی گفت: اگر عوامل وجود خطر در کارگاه‌های ساختمانی شناسایی شود ضریب وقوع خطرات به نحو ملموسی کاهش خواهد یافت.
*** استفاده از فناوری‌های روز دنیا در کاهش حوادث ساختمانی موثر است
وی افزود: کارگاهای ساختمانی به طور ذاتی خشن و حادثه ساز هستند و بخشی از خشونت آنها ناشی از استفاده نکردن از فناوری‌های روز دنیا و کاربرد مصالح سنگین مثل بلوک یا بتن در کارگاه‌ها است.
نجفی تبار افزود:بسیاری از مصالح سنگین که امروزه در کارگاه‌های ساختمانی ایران استفاه می‌شود همه جایگزین سبک و کم خطر دارند که می‌توان با استفاده از آنها میزان وقوع حوادث و سوانح را کاهش داد.
وی با بیان اینکه احتمال صدمه از یک خطر مشخص ریسک گفته می‌شود، افزود: اگر بخواهیم در کارگاه‌های ساختمانی خطر و حادثه ایجاد نشود، باید مدیریت ریسک صورت گیرد که وظیفه سازنده کارگاه است و باید طبق مقرارت ملی ساختمان برای شناسایی مخاطرات، ارزیابی ریسک‌ها و اقدامات پیشگیرانه مناسب برای حذف خطرات اقدام کند.
نجفی تبار افزود: سازمان نظام مهندسی استان قزوین دوره‌های اچ. اس. ای به معنی حفاظت، ایمنی عمومی و ارزیابی ریسک را برای مهندسان در رشته‌های هفت گانه برگزار می‌کند تا میزان ایمنی کارگاه‌ها و ارزیابی ریسک را در آنها افزایش دهد.
دبیر کمیته HSE سازمان نظام مهندسی استان قزوین افزود: اهمیت ویژه ای برای این دوره‌ها قایل هستیم و تاکید کرده ایم هر طرح جدیدی که تعریف می‌شود باید قبل از مناقصه دوره اچ. اس. ای را داشته و همه ریسک‌ها و خطرات آن شناسایی و مدیریت شده باشد.
وی گفت: میزان موفقیت در اجرای این طرح‌ها به نحوه سیاست گذاری سازمان‌ها و ادارات وظیفه مدار در صنعت ساختمان باز می‌گردد و نقش سازمان نظام مهندسی، مدیریت شهری و اداره کار در این زمینه پررنگ‌تر است.
این مسئول اضافه کرد: قزوین به عنوان اولین استان کشور کمیته حفاظت ایمنی را فعال کرده است و با همکاری سایر دستگاه‌ها به طور متوسط سه بازدید در هفته از کارگاه‌های سطح استان صورت گرفته و مبحث اچ. اس. ای شامل حفاظت، ایمنی عمومی و ارزیابی ریسک در آنها مورد بازنگری قرار می‌گیرد.
نجفی تبار گفت: سازمان نظام مهندسی، شهرداری، انجمن معماران تجربی، کارفرمایان و ... در این زمینه ورود کرده اند و اگر این وحدت رویه ادامه داشته باشد خروجی‌های موثری به دست خواهد آمد.
*** صنعتی سازی موجب کاهش میزان حوادث و سوانح ساختمانی می‌شود
نجفی تبار افزود:هم اکنون در تمام کشورهای توسعه یافته صنعتی سازی ساختمان‌ها اجرا شده است اما هنوز برج سازی در ایران به شیوه‌های کلاسیک انجام می‌شود.
وی اضافه کرد: باید دولت در این زمینه کمک کند تا فناوری‌های نوین در صنعت ساختمان راج پیدا کند تا به مرور با شایع شدن فناوری‌ها هزینه‌های استفاده آنها نیز کاهش یابد.
این مسئول افزود: در کشورهای دنیا به همه افراد اجازه ورود به صنعت ساختمان داده نمی‌شود در حالیکه در ایران چنین مساله را شاهد نیستیم.
وی گفت: تلاش می‌کنیم سازندگان ساختمان، کارگران و استادکاران را به همت سازمان نظام مهندسی حرفه ای و تخصصی کنیم تا هرکس به محض احساس پرسود بودن این حوزه به آن وارد نشود.
*** صنعت ساختمان پیشران اقتصاد کشور است
دبیر انجمن انبوه سازان مسکن استان قزوین نیز در این میزگرد گفت: صنعت ساختمان به عنوان صنعت مادر و پیشران اقتصاد کشور شناخته می‌شود.
وحید مازندرانی افزود: صنعت ساختمان در ذات خود پیوسته در حال تغییر و دگرگونی است و از سوی دیگر اشتغالزاترین صنعت در کشور محسوب می‌شود.
وی اضافه کرد: حوادث این صنعت به دلیل میزان اشتغال و گستردگی و پراکندگی آن که یک تنه با بقیه کارگاه‌ها برابری می‌کند و افزایش میزان حوادث در آن دال بر کوتاهی دستگاه‌های متولی نیست.
دبیر انجمن انبوه سازان مسکن استان قزوین افزود: در سایر کارگاه‌ها یک دستگاه و یک کاربر مشغول فعالیت هستند اما گستردگی و تعدد کارگاه‌های ساختمانی موجب شده است که حوادث آنها با صنایع دیگر برابری کند.
مازندرانی با اشاره به راهکارهای کاهش حوادث در کارگاه‌های ساختمانی اضافه کرد: اگر دولت، کارفرما به معنی مالک و سازنده و خود کارگران از منظر خود به این موضوع نگاه کرده و با هم در تعامل باشند به طور قطع گام‌های موثری برای کاهش میزان حوادث و سوانح برداشته خواهد شد.
وی افزود: فرهنگ سازی برای جلوگیری از حوادث از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است و باید با برگزاری نمایشگاه در طول سال و انجام تبلیغات در سطح شهر برای جامعه هدف فرهنگ سازی کرده و آنها را به موضوع رعایت ایمنی و کاهش میزان حوادث حساس کرد.
مازندارانی اضافه کرد: آموزش نیز در این زمینه نقش بسیار موثری دارد و باید در کنار آموزش تصویری برای کارگران، برای برگزاری دوره‌های آموزشی کارفرمایان و مهندسان نیز اقدام شود.
این مسئول با بیان اینکه انبوه سازی نقش بسیاری موثری در کاهش میزان حوادث و سوانح کارگاه‌های ساختمانی دارد، افزود: به عنوان مثال یک طرح 300 واحدی بسیار کمتر از 100 طرح سه واحدی خطرآفرین است و باید انبوه سازی در مناطق و بافت‌های فرسوده در دستور کار دستگاه‌های متولی قرار گیرد.
وی گفت: بیمه مسئولیت به طور حتم باید برای تمام اعضای زیرمجموعه یک کارگاه تعریف شود و در این مسیر فرهنگ سازی استفاده از بیمه نیز بسیار موثر است.
وی اضافه کرد: استفاده از سازندگان ساختمان نباید تنها به مرحله سفت کاری محدود شود بلکه باید تا مرحله پایانی از ظرفیت سازندگان ساختمان‌ها استفاده شود چون برخی از خطرات و آسیب‌ها در مرحله نازک کاری و برق کشی به وقوع می‌پیوندد.
وی افزود: بیمه مسئولیت در کشورهای دیگر شبیه بیمه شخص ثالث خودرو در ایران است و اگر یک کارفرمایی حادثه داشته، جریمه شده و اگر نداشته باشد تشویق می‌شود و باید در ایران نیز آن را پیاده کرد.
*** جامعه کارگری به بیمه مسئولیت مدنی کارگاه‌های ساختمانی اعتراض دارند
رییس انجمن صنفی کارگران شهرستان البرز قزوین نیز در این میزگرد گفت: سال‌ها است که برای ایمنی و کاهش حوادث ناشی از کار صحبت می‌شود اما به دلیل پراکندگی صنعت ساختمان ، اقدام عملیاتی در این زمینه صورت نگرفته است.
محرم سلیمانی فرد افزود: بسیاری از سازندگان و کارفرمایان کارگاه‌های ساختمانی صلاحیت لازم را ندارند و بسیاری از قوانین بازدارنده نیز نقش و کارایی موثری در کاهش حوادث و سوانح کارگاه‌های ساختمانی ایفا نمی‌کنند.
این مسئول اضافه کرد: متاسفانه بیمه مسئولیت مدنی کارگران ساختمانی نواقص زیادی دارد و جامعه کارگری استان و شهرستان به نواقص آن معترض هستند.
وی گفت: بیش از 20 هزار کارگر و استادکار بیمه شده در شهرستان البرز حضور دارند اما متاسفانه هنگام وقوع حوادث بیمه به آنها تعلق نمی‌گیرد و کارگران به دلیل روزمزد یا متری بودن مقصر شناخته می‌شوند.
سلیمانی فرد اضافه کرد: بسیاری از کارگران که دست، پا یا چشم خود را از دست داده و خانه نشین شده اند متاسفانه هیچ بیمه ای شامل حال آنها نشده است در حالیکه کارگاه‌های ساختمانی دارای بیمه بوده اند.
رییس انجمن صنفی کارگران شهرستان البرز افزود: وظیفه سازنده یا صاحب ملک است که خسارت وارد شده به کارگر را پیگیری کرده و برای احقاق حقوق وی از بیمه و سایر دستگاه‌ها اقدام نماید.
وی گفت: از سوی دیگر کار در ارتفاع در کارگاه‌های ساختمانی نیازمند داشتن مهارت و آگاهی لازم و الزامات ایمنی است که باید رعایت شود تا میزان خطرات و حوادث این کارگاه‌ها کاهش یابد.
6101/6012
انتهای پیام /*