بزرگنمایی:

خانه سیاه است.

کارگردان: فروغ فرخزاد

تهیه کننده: ابراهیم گلستان

خانه سیاه‌است به کارگردانی فروغ فرخزاد و تهیه کنندگی ابراهیم گلستان در سال 1342 در پی دیدار فروغ فرخزاد از آسایشگاه جذامیان بابا باغی تبریز ساخته شد. این فیلم جایزه بهترین فیلم مستند همان سال را در فستیوال فیلم آلمان غربی از آن خود کرد. فروغ، در طی 12 روز زندگی در جذامخانه، موفق شد با جلب اعتماد جذامی ها، دوربین سلیمان میناسیان را تا حد ممکن به آنها نزدیک کرده و از لحظه های عادی و روزمره تا لحظات استثنایی زندگی آنها مثل عروسی، آرایش کردن، شیر دادن بچه، نماز خواندن و دعا کردن آنها فیلم بگیرد.

خانه سیاه است، برای نخستین بار در بهمن 1341 در کانون فیلم ایران با حضور ابراهیم گلستان و فروغ فرخزاد به نمایش در آمد و پس از پایان نمایش فیلم، گلستان و فروغ در جلسه پرسش و پاسخ با تماشاگران شرکت کردند. متاسفانه بسیاری از منتقدان سینمائی آن دوره، ارزش های سینمایی و هنری این فیلم را درک نکرده و از روی غرض یا ناآگاهی به آن حمله کردند.

در نظرسنجی نشریه سینمایی سایت اند ساوند از 340 منتقد سینما، جایگاه نوزدهم را در میان بهترین فیلم های مستند تاریخ سینما کسب کرد. این فیلم همچنین در نظر خواهی سال 2012 نشریه سایت اند ساوند، جایگاه 235 را در میان 250 فیلم برتر جهان کسب کرده بود.

شکرگذاری، اطلاع از بیماری، قوم شناسی، زبان سینمایی و تاثیر گذاری خانه سیاه است زنگی قومی است از جزامیان جزام خانه تبریز.

همان طور در فیلم دیده میشود این بیماری واگیر دار و مزمن است، چین ها ی سخت و کلفت میکند و بافت را میخورد. حس لمس را میگیرد و چشم را کور میکند. فیلم از این واقیت دردناک فرار نمیکند و به قیمت سوژه بودنش حرف نمیزند. در کنار پرداختن به عواطف و احساسات انسانی فاصله اش را با مخاطب کم میکند و به مساعل روزمره ی جزامیان میپردازد.

نریشن توسط خود فروغ نوشته شده است که اهنگ شاعرانیست از درد و رنج و روح تصویر را به دوش میکشد. این متن توسط یک مرد و زن خوانده میشود که اطلاعات مهم را مرد و شعرهای آن را زن میخواند.

اوج فیلم صحنه ی بازی دو کودک است که به نظر میرسد درگیر بیماری نشده اند تضاد بین زشتی ها و زیبایی هاست که دیدگان بیننده را خیره نگه میدارد و دلهره ی دچار شدن به بیماری در دلش فروکش نمیکند. شاهدیم که در این صحنه بیماری در پس زمینه میماند و ارزش هایی مثل تنهایی، گذشت، فروپاشی خانواده پرداخته میشود.

با تمام خوبی ها خانه سیاه است به این دلیل مستند شاخصی در سینمای ایران و جهان است که بیشترین تاثیر را بر ریشه کن شدن این بیماری داشته.