کشمکش آمریکا با اعضای شورای امنیت سازمان ملل بویژه اعضای دائم آن برای تمدید تحریم تسلیحاتی جمهوری اسلامی ایران ادامه دارد و در این راه واشنگتن تمام ابزارهای خود را به کار گرفته و حتی به سراغ کشورهای عرب حوزه خلیج فارس نیز آمده است.

موضوع لغو تحریم‌های تسلیحاتی ایران در اکتبر 2020، یکی از مفاد موجود در برجام است و نکته عجیب در این میان آن است که کشورهای اروپایی حاضر در برجام با وجود حمایت لفظی از این توافق و با توجه به آنکه لغو این تحریم‌ها یکی از معدود منافع باقی مانده در برجام برای ایران است، تلاش چندانی برای منصرف کردن آمریکا از پیگیری این پیش‌نویس انجام نمی‌دهند و حتی رفتار آنها به گونه‌ای است که از اقدامات آمریکا نیز حمایت می‌کنند.

هر چند کشورهای اروپایی با روی کار آمدن ترامپ و اقدامات او علیه توافقات بین‌المللی به این نتیجه رسیده‌اند که باید وابستگی خود به ایالات متحده را کمتر کرده و مستقل شوند اما با این وجود تلاش قابل توجهی در این راستا از سوی آنها انجام نمی‌شود و در موضوعات حساسی که می‌توانند کسب استقلال از آمریکا را آغاز کنند باز هم به گونه‌ای عمل می‌کنند که دنباله روی آنها از واشنگتن را به تصویر می‌کشد.

در همین رابطه برای تحلیل بهتر رفتار کشورهای اروپایی با ایران و آمریکا و پیش‌نویس قطعنامه ضد ایرانی ایالات متحده، با «داریل کیمبال» رئیس مؤسسه کنترل سلاح آمریکا به گفتگو نشستیم.

کیمبال از سال 2001 تا کنون مدیر اجرایی انجمن تحقیقاتی کنترل سلاح آمریکاست و در سال 2004 میلادی توسط نشنال ژورنال به عنوان یکی از 10 چهره تأثیرگذاری که نظریات آنها به شکل گیری سیاست‌های آتی در مورد آینده تسلیحات هسته‌ای کمک می‌کند معرفی شده است.

متن این گفتگو به شرح زیر است:

*به موجب قطعنامه 2231 سازمان ملل متحد که به توافق هسته‌ای ایران و کشورهای 1+5 رسمیت داد تحریم‌های تسلیحاتی ایران در اکتبر سال جاری میلادی به پایان می‌رسد اما با این وجود آمریکا با آماده کردن پیش‌نویس قطعنامه‌ای در حال فشار آوردن بر شورای امنیت سازمان ملل جهت تمدید این تحریم‌هاست. دلیل اصلی مخالفت واشنگتن با کم شدن تحریم‌ها علیه ایران چیست؟

بر اساس مطالعه‌ای که بر روی اهداف دولت ترامپ داشته ام، آنها (دولت آمریکا) نه تنها بر روی جلوگیری از دسترسی ایران به تسلیحات پیشرفته متمرکز هستند بلکه بدنبال کسب حمایت سیاسی کافی برای بازگرداندن تحریم‌های سازمان ملل بر اساس مفاد قطعنامه 2231 هستند.

*سه کشور اروپایی حاضر در برجام گفته‌اند که از تلاش‌های آمریکا برای تمدید تحریم‌های تسلیحاتی ایران حمایت نمی‌کنند. با توجه به صحبت‌هایی که شد آنها چگونه این کار را انجام خواهند داد؟

جلسه اخیر شورای امنیت که در آن این موضوع (تمدید تحریم تسلیحاتی ایران) مطرح شد نشان داد که سه کشور اروپایی امضا کننده برجام و اتحادیه اروپا بصورت یک مجموعه معتقد هستند که برجام یک راه حل برد-برد است و نیاز است که هم آمریکا و هم ایران به تعهدات خود در این توافق بازگردند.

اروپایی ها همچنین این نکته را روشن ساخته اند که آمریکا را به عنوان کشوری که همچنان عضو برجام است و این قدرت را دارد که در مورد آن اعلام نظر کرده و خواستار بازگشت تحریم‌ها شود به رسمیت نمی‌شناسند زیرا آمریکا خود اعلام کرده که دیگر عضو برجام نیست و در جلسات اخیر کمیسیون مشترک برجام که در خصوص نحوه اجرای این توافق است حضور نداشته است.

*سه کشور اروپایی حاضر در برجام گفته‌اند که از تلاش‌های آمریکا برای تمدید تحریم‌های تسلیحاتی ایران حمایت نمی‌کنند. با توجه به صحبت‌هایی که شد آنها چگونه این کار را انجام خواهند داد؟

فرانسه، آلمان، انگلیس، روسیه و چین به همراه تعداد زیادی از کشورهای دیگر همگی بارها گفته اند که از برجام حمایت می‌کنند و کارهایی را نیز برای بهره مندن شدن ایران از منافع برجام انجام داده اند اما با این وجود، این کشورها کنترل زیادی بر نوع فعالیت بازار و بانک‌ها در داخل مرزهای خود ندارند.

متأسفانه دولت ترامپ تحریم‌های ثانویه را علیه ایران اعمال کرده که این تحریم‌ها رابطه شرکتها و بانک‌های خارج از خاک آمریکا را با ایران دشوار و حتی در برخی موارد ناممکن کرده است.

راهی که پیش روی ایران وجود دارد، خویشتن داری در برنامه هسته‌ای و همکاری با آژانس بین المللی انرژی اتمی است.

آمریکا در ماه نوامبر صحنه برگزاری انتخابات ریاست جمهوری است و احتمال زیادی وجود دارد که سیاست فشار حداکثری علیه ایران که از سوی دولت ترامپ دنبال می‌شود به پایان برسد و برجام به گونه‌ای که منافع همه طرف‌ها را تأمین کند حفظ شود.