چاپ

تبسم مهر - دکتر محتشم غفاری مدیر گروه آموزش بهداشت و ارتقای سلامت دانشکده بهداشت و ایمنی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در گفت‌وگو با ایسنا با بیان اینکه متاسفانه کشور ما در شرایط بحران عملکرد مدیریتی ایده آلی ندارد، گفت: به عنوان نمونه این تعطیلی‌های گسترده تنها تحت شرایطی می‌تواند به پیشگیری از شیوع گسترده بیماری کمک کند، به عبارتی باید ابتدا زیرساخت‌ها و شرایط آن را مهیا می‌کردیم.
واقعیت این است که ما در حال حاضر در ابتدای کار هستیم و وضعیت هنوز خیلی بحرانی نیست، ولی متاسفانه به جای فراهم آوردن بسترهای مناسب آسانترین کار، یعنی تعطیلی را انتخاب کردیم که هیچگونه شواهدی برای چنین تصمیمی نداریم.
تعطیلی تحت شرایطی منطقی است
وی تعطیلی را به شرط بسترسازی مناسب، حساسیت زایی و ایجاد آمادگی در سطح جامعه مطلوب دانست و ادامه داد: اگر تعطیلی یک هفته ای مدارس، دانشگاه‌ها و سینماها و غیره بتواند به ایجاد آمادگی بیشتر در کشور، مردم و سازمان‌ها کمک کند منطقی است، اما به نظر می‌رسد ادامه آن منطق و توضیحی ندارد.
وی با بیان اینکه تعطیلی یکی از راههای سریع و میانبر در مواقع بسیار جدی و بحرانی است، گفت: در این شرایط باید تدابیر زیرساختی را در اولویت قرار دهیم، باید هرچه سریعتر نسبت به ضدعفونی دانشگاه ها، مدارس، خوابگاه ها، اماکن و وسایل نقلیه عمومی اقدام کرده و زیرساختهای لازم برای ارتقای بهداشت و سلامت جامعه را فراهم آوریم.
وی با طرح این سوال که تعطیلی تا چه زمانی می‌تواند ادامه داشته باشد، گفت: تدابیر و راهکاهایی مانند قرنطینه کردن مردم در خانه و تعطیل کردن محیط‌های آموزشی در کمتر جایی در شرایط بحران اتخاذ می‌شود. مخصوصا در شرایطی که برنامه ریزی درست و اصولی نباشد. الان خوابگاه‌ها و دانشگاه‌ها تعطیل شده و بسیاری از دانشجویان به سمت شهرهای خود رفته اند، ولی آیا سنجش سلامت همین دانشجویان تایید شده بود؟ این مساله به لحاظ اپیدمیولوژیک می‌تواند مساله ساز بوده و به گسترش و انتقال بیماری در سایر شهرها منجر شود.
چاره و راهکار مواجهه با ویروس تعطیلی نیست
وی با بیان اینکه جوامع همواره در معرض تهدید ویروس‌ها و پدیده‌های مختلف بهداشتی قرار داشته اند، ادامه داد: مساله کرونا از یکی دو ماه پیش در دنیا مطرح شده و پیش از آن نیز پدیده هایی مانند سارس و مرس و غیره مطرح بوده و صددرصد بعید نیست که در سال‌های آینده هم نوپدیدهایی را داشته باشیم، بنابراین چاره و راهکار تعطیلی نیست، بلکه باید زیرساخت‌های لازم توسط سازمان‌های زیربط و وزارتخانه‌ها در نظر گرفته شود.
به سیستم آموزشی کشور به عنوان یک فرصت استثنایی نگاه شود
دکتر غفاری ادامه داد: سیستم آموزشی بسیار بزرگ کشور در مدارس و دانشگاه‌ها الزاما همیشه نباید به عنوان یک تهدید نباید نگریسته شود چراکه می‌تواند در چنین لحظات حساسی فرصتی استثنایی و عظیم برای کشور باشد.
نقد عملکرد رسانه‌ها در شرایط بحران
این استاد دانشگاه با پرداختن به عملکرد رسانه‌ها در شرایط بحران، اظهار کرد: رسانه‌های ما نیز مثل همه جای دنیا در این زمینه به نظر می‌رسد اغراق و زیاده روی کردند. در حالیکه باید در انتقال پیام به مردم دو وجه اصلی را در نظر داشته باشیم. هشدار و ایجاد ترس برای افزایش هوشیاری و حساسیت جامعه یک وجه آن بوده و ایجاد اطمینان و توانمندی در افراد جامعه برای مقابله با این تهدید وجه دیگر آن را تشکیل می‌دهد.
وجه ایجاد ترس از سوی رسانه‌ها پررنگتر است
وی با بیان اینکه متاسفانه در این شرایط بحرانی وجه ایجاد ترس و وحشت در جامعه از سوی رسانه‌ها پر رنگ‌تر و با دوز بالاتری است، ادامه داد: البته چون به وجه توانمندسازی و ارتقای سطح آگاهی و ارایه آموزش‌های عمومی در سطح جامعه کم توجهی شده، وجه مقابل یعنی ایجاد رعب و وحشت پر رنگتر به نظر می‌رسد.
وی با تاکید بر ضرورت ارایه آموزش مداوم بهداشت عمومی و ارتقای سلامت در سطح جامعه از سوی رسانه‌های عمومی، گفت: باید این اطمینان را در جامعه ایجاد کنیم که می‌توانند با رعایت برخی اصول و تدابیر فردی سلامت خود و اطرافیان خود را حفظ کنند.
H1N1 که وخیم‌تر از کرونا بود، بدون تعطیلی مدیریت شد
این استاد تمام آموزش بهداشت و ارتقای سلامت با تاکید بر اینکه وجود ترس در جوامع با هدف ایجاد هوشیاری در مقابل تهدید ویروس‌ها و پدیده‌های جدید الزامی است، خاطرنشان کرد: شکی نیست که مردم همواره باید در مقابل تهدیدها احساس خطر کنند، ولی نباید میزان این ترس و تهدید بیش از اندازه باشد، چراکه در درازمدت فضای عمومی جامعه را متاثر می‌کند. در همین کشور چند وقت پیش آنفولانزای H1N1 که وخیم‌تر از کروناست بدون چنین تعطیلی هایی در یک فضای آرام و منطقی مدیریت شده و پشت سر گذاشته شد.
باید توانمندی و باور خودکارآمدی افراد جامعه تقویت شود
وی با بیان اینکه با این صحبتها قصد تخفیف تهدید کرونا را ندارم، عنوان کرد: باید این توانمندی و احساس و باور خودکارآمدی را در افراد ایجاد کرد که می‌توانند با رعایت برخی اصول بهداشتی ساده که همواره مطرح بوده و چیز جدیدی نیست، سلامت خود را حفظ کنند.
معاون دانشکده بهداشت وایمنی با اشاره به برخی از این راهکارها، تصریح کرد: رعایت نظافت و بهداشت فردی، شست و شوی مداوم دست‌ها قبل و بعد غذا و بعد از دستشویی و ورود به منزل، استفاده از غذاهای خانه پخت و محدود کردن تغذیه بیرونی، محدود کردن استفاده از محصولات فله ای، عدم تردد در اماکن شلوغ، دست ندادن و روبوسی نکردن، لغو مسافرتهای غیرضروری، رعایت اصول بهداشتی در اماکن شهری و بین راهی و استفاده از وسایل یکبار مصرف در مسافرت ها، لغو عیادت‌های غیرضروری، به همراه داشتن دستمال کاغذی، دستکش و ژل ضدعفونی، رعایت فاصله و برخی رفتارها در اماکن شلوغ مانند مترو، مسجد و وسایل نقلیه عمومی، ضدعفونی کردن متناوب اماکن و وسایل نقلیه عمومی وآموزش اصولی پرسنل خدماتی برخی از این اصول ساده است که رعایت آنها به پیشگیری از شیوع انواع بیماریها کمک می‌کند.
مسوولان زیرساختهای بهداشتی لازم را فراهم کنند
وی ادامه داد: دراین میان مسوولان و سازمان‌ها نیز باید زیرساختهای بهداشتی لازم را فراهم کنند. به عنوان نمونه از یکی دو ماه پیش مسوولان نسبت به این ویروس جدید آگاه بودند و ورود آن به کشور را پیش بینی می‌کردند ولی به دلیل فراهم نبودن زیرساختها و بسترهای مقابله، این شرایط بحرانی و کمبودهای غیرمنطقی ابزار و وسایل بهداشتی مانند مواد ضدعفونی، ماسک و غیره ایجاد شده، مسوولان باید به صورت جدی این کمبودها را تامین کرده و از طرفی با خاطیان برخورد کنند.
اظهارات غیرعلمی در رابطه با ماسک به دست سودجویان و احتکارگران بهانه داد
دکتر غفاری با بیان اینکه صحبتهای غیرعلمی در رابطه با ماسک بهانه به دست سودجویان و احتکارگران داده است، اظهار کرد: این در حالیست که استفاده از ماسک تنها برای افراد در معرض خطر و دارای سیستم ایمنی ضعیف، سالمندان و افراد دارای بیماری‌های زمینه ای و شاغلین در مراکز درمانی ضروریست.
بخش اعظم محتوای شبکه‌های اجتماعی غیرمعتبر و غیرمستند است
وی ارایه آموزش‌ها از سوی رسانه‌ها را اصولی و همه جانبه ندانست و گفت: زمانیکه رسانه‌های عمومی و دولتی به طور جامع به همه جوانب قضیه نپردازند، شبکه‌های مجازی و اجتماعی به صورت گسترده وارد میدان می‌شوند، حال اینکه بخش اعظم مطالب و محتوای این شبکه‌ها غیرمعتبر و غیرمستند بوده و تنها باعث ایجاد ترس و وحشت و به خطر انداختن سلامت روان افراد جامعه می‌شود. این در حالیست که ما در شرایط کنونی بیش از گذشته به قوی‌تر شدن نیازمندیم.
ترسیدن بیش از حد سیستم ایمنی بدن را تضعیف می‌کند
این استاد دانشگاه با بیان اینکه ترسیدن بیش از حد سیستم ایمنی بدن را تضعیف می‌کند، اظهار کرد: تمام اینها در حالیست که رعایت سبک زندگی سالم، تغذیه مناسب، فعالیت بدنی روزانه، ارتقای نشاط و آرامش روانی در سطح جامعه و چند راهکار ساده دیگر می‌تواند به ارتقای سطح بهداشت جامعه و پیشگیری از بروز و شیوع بیماری‌ها کمک کند و البته یکی از رسالتهای اصلی رسانه‌ها انتشار و انعکاس علمی و مستند این اصول است.
وی با بیان اینکه در این شرایط دولت و مسوولان باید از متخصصان و صاحبنظران مربوطه در بیمارستانها، رسانه ها، وزارتخانه‌ها مشورت بگیرند، اظهار کرد: مسوولان باید بدون سوگیری‌های سیاسی و با پشتوانه‌های علمی تدابیر و راهکارهای مربوطه را اتخاذ کنند.
دولت از طریق رسانه‌ها نسبت به آموزش جامعه و کاهش ترس در جامعه اقدام کند
دکتر غفاری با تاکید بر اینکه دولت باید از طریق رسانه‌ها نسبت به آموزش و ارتقای سلامت و کاهش ترس و وحشت در جامعه اقدام کند، ادامه داد: پایین آوردن ترس به این معنی نیست که کرونا را کم اهمیت جلوه دهیم، بلکه به این معناست که احساس توانمندی و قدرت مقابله با مشکلات را در مردم مجددا احیا کنیم.
وی با تاکید بر ضرورت ارتقای نظارت‌های بهداشتی در اماکن عمومی، رستوران ها، نانوایی ها، محل‌های تولید و عرضه مواد غذایی و غیره، خاطرنشان کرد: تمامی این اصول بهداشتی مانند رعایت بهداشت محیط، استفاده از یونیفرمهای بهداشتی، ماسک و کلاه مخصوص توسط پرسنل مراکز مرتبط با تغذیه همواره وجود داشته ولی این روزها باید جدیتر گرفته شود.
این استاد آموزش بهداشت و ارتقای سلامت در خاتمه با بیان اینکه مطالب مطرح شده مبتنی بر نظر فنی، علمی و تجربی ایشان است و می‌تواند مورد نقد یا رد قرار بگیرد، ابراز امیدواری کرد که با مواجهه علمی، منطقی، به هنگام و همه جانبه مسئولان و مردم و اهتمام افراد به اصول بهداشتی و سبک زندگی اسلامی به زودی این گذار کرونایی نیز همچون بسیاری از فراز و نشیب‌های گذشته همراه با ایمنی طی خواهد شد.
انتهای پیام