به گزارش خبرنگار تبسم مهر، در 24 آذرماه سال جاری، نمایندگان مجلس شورای اسلامی علاوه بر تصویب مجدد لایحه «ایجاد 8 منطقه آزاد تجاری صنعتی و 13 منطقه ویژه اقتصادی»، با 131 رأی موافق به طرح «ایجاد 90 منطقه ویژه اقتصادی» نیز چراغ سبز نشان دادند.

در همین رابطه وحید شقاقی شهری، عضو هیئت علمی دانشگاه خوارزمی تهران معتقد است: در میان نمایندگان مجلس لابی گسترده‌ای برای تأسیس مناطق آزاد و ویژه اقتصادی وجود دارد و این امر نشانگر روحیه بخشی‌نگری در اداره کشور است چراکه با افزایش این مناطق منافع ملی قربانی منافع استانی می‌شود.

این کارشناس اقتصادی، افزایش مناطق آزاد در شرایط فعلی را یک اشتباه بزرگ دانست و افزود: اگر این روند تداوم یابد و نمایندگان دیگر هم به فکر ایجاد این مناطق در حوزه انتخابی خود باشند، قطعاً در آینده شاهد رقابت و فشار بیشتر برای تأسیس مناطق آزاد در کشور خواهیم بود.

افزایش مناطق آزاد راهکار فقرزدایی نیست

شقاقی با اشاره به پیامدهای نامطلوب عملکرد مناطق آزاد در بلندمدت گفت: این مناطق به هیچ وجه توانایی فقرزدایی نداشته و حتی موجب شکل‌گیری تبعیض و فاصله طبقاتی در نواحی همجوار می‌شوند؛ بر اساس تجربیات پیشین، این تبعیض در نهایت به «بی‌عدالتی»، «بحران هویت» و «نارضایتی اجتماعی» منجر خواهد شد.

وی در ادامه با اشاره به دیگر آسیب‌های ناشی از مناطق آزاد اظهار داشت: علاوه‌بر این برخی از سودجویان و رانت‌خواران به منظور «دور زدن قوانین حاکم بر سرزمین اصلی» و «سوءاستفاده از مزایا و معافیت‌های این مناطق» به تأسیس انبوه شرکت‌های صوری روی می‌آورند و با این شیوه از پرداخت مالیات فرار می‌کنند.

افزایش مناطق آزاد، ترویج بی‌انضباطی در کشور است

این عضو هیئت علمی دانشگاه خوارزمی، با تاکید بر اینکه افزایش مناطق آزاد در تعارض با اصلاح ساختار بودجه است، گفت: در شرایط فعلی کشور، صحبت از هرگونه افزایش وسعت این مناطق، تجویز رواج بی‌انضباطی در اداره کشور است.

وی با اشاره به اینکه در حال حاضر حتی برخی از مناطق‎‌آزاد خوش‌سابقه نیز دارای مشکلات زیادی هستند، افزود: باید به نمایندگان مجلس این چنین گفت که عقل سلیم ایجاب می‌کند ابتدا همین مناطق ایجاد شده را سامان بدهید و سپس به فکر تأسیس مناطق جدید باشید.

شقاقی تمایل دولت به گسترش مناطق آزاد و ویژه اقتصادی و از سوی دیگر تلاش برای افزایش درآمدهای مالیاتی در لایحه بودجه را یک تناقض آشکار دانست و افزود: در حال حاضر نیز معافیت‌های گسترده‌ای از طریق این مناطق به کشور تحمیل می‌شود که به طور مستقیم به درآمدهای پایدار دولت آسیب وارد می‌کند.

مناطق آزاد، محلی برای ورود کالای قاچاق

این کارشناس اقتصادی با تاکید بر اینکه کشور ما در خصوص مناطق آزاد، تجربه ناموفقی داشته است، گفت: این مناطق به محلی برای دور زدن قوانین سرزمین اصلی، رونق واردات، معبر قاچاق و حیاط خلوت عده‌ای خاص تبدیل شده که برای اثبات این موضوع کافی است به آمار و ارقام مربوط به عملکرد این مناطق رجوع کرد.

شقاقی در پایان با اشاره به فلسفه وجودی مناطق آزاد در دنیا، اظهار داشت: این مناطق بر اساس استانداردهای بین‌المللی باید از معافیت‌ها و مشوق‎‌های بیشتری نسبت به سرزمین اصلی برخوردار باشند تا از طریق جذب سرمایه و تکنولوژی باعث رونق تولید شوند اما عملکرد مناطق آزاد در کشور ما برخلاف فلسفه تأسیس این مناطق بوده است.