سردار علیمحمد نائینی رئیس مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس در گفتگو باتبسم مهر همزمان با سالروز عملیات کربلای چهار عنوان داشت: در گنجینه مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس، 2385 ساعت نوار ضبط شده از جلسات طرح ریزی و هدایت عملیات کربلای چهار، 97 دفترچه از 55 نفر راوی با حضور مستقیم در صحنه، 144 کالک عملیاتی و 16 گزارش عملیات در باره عملیات کربلای 4 موجود است.

وی افزود: بر اساس اسناد موجود می‌توان گفت عملیات کربلای چهار بعنوان عملیات بزرگ و سرنوشت ساز در سال 1365 طرح ریزی و آماده اجرا شد که دوره آماده سازی، شناسایی و طرح ریزی این عملیات بیش از 6 ماه بطول انجامیده است. در طول دروان دفاع مقدس هدف اصلی از انجام هر عملیات و از جمله عملیات کربلای 4، کسب پیروزی بر دشمن بوده است. در طرح ریزی عملیات‌های نظامی یکی از اصول جنگ و شروط پیروزی غافلگیر کردن دشمن است. در عملیات کربلای 4 نیز به مانند عملیات‌های گذشته، تا شروع حمله، گزارشی مبنی بر لو رفتن عملیات وجود ندارد. بر همین اساس فرماندهان با بررسی گزارش‌های نوبه‌ای رسیده از مجموعه واحدهای اطلاعاتی و جنگال، به رغم حساس شدن ارتش عراق نسبت به منطقه، همچنان معتقد به حفظ غافلگیری بوده‌اند.

وی ادامه داد: اما پس از شروع عملیات در شب اول بلافاصله مشخص شد که دشمن نسبت به انجام این عملیات کاملاً هوشیار بوده و ادامه آن باعث تلفات و خسارات بیشتر به نیروهای خودی خواهدشد و دستیابی به اهداف عملیات نیز در محور اصلی میسر نیست، لذا فرماندهان جنگ، به رغم موفقیت نیروهای خودی در دو محور دیگر، ادامه عملیات را مصلحت ندانسته و آن را سریعاً متوقف کردند. برای انجام عملیات کربلای 4 حدود 240 گردان عملیاتی پیش بینی شده بود که در شروع حمله 60 گردان وارد عمل شدند و با مشخص شدن لو رفتن عملیات و توقف آن از ورود مابقی گردان‌های عملیاتی به منطقه نبرد جلوگیری بعمل آمد. در چنین شرایطی ارتش عراق تصور کرد، عملیات سرنوشت ساز و بزرگ ایران در سال 1365 شکست خورده است. لذا دچار یک اشتباه محاسباتی در مورد زمان عملیات آینده ایران شد و بسیاری از فرماندهان و نیروهایش را از شملچه به مرخصی فرستاد.

سردار نائینی افزود: در همین زمان فرماندهی جنگ بلافاصله تدبیر کرد و با فریب ارتش عراق در همان منطقه، 15 روز پس از عملیات کربلای 4 با توجه به خرسندی زیاد عراقی‌ها و اشتباه محاسباتی آنها، طی یک ابتکار عمل بدیع، عملیات کربلای 5 را در منطقه شلمچه طرح‌ریزی و اجرا کرد و در حالی که عراق عملیات سالانه ایران را تمام شده تلقی می‌کرد، یک بار دیگر غافلگیر شد، اما این بار دشمن از لحاظ زمان (نه مکان) غافلگیر و متحمل شکست بسیار سنگینی شد. بنابر این عملیات کربلای 4 زمینه ساز فریب و غافلگیری مجدد ارتش عراق در منطقه شلمچه گردید.

رئیس مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس با اشاره به اینکه عملیات کربلای پنج بسیار سخت و پیچیده بود، افزود: جبهه خودی درصدد آن بود که با رسیدن به کانال زوجی در کنار شهر بصره قرار بگیرد و ارتش صدام نیز کوشش می‌کرد به هر قیمت ممکن از پیشروی ایران جلوگیری کند. بدین معنا که بر خلاف عملیات والفجر هشت که عراق زمین را واگذار کرد تا زمان را بدست آورد، در شلمچه تلاش ارتش بعث روی حفظ زمین متمرکز شده بود. لذا با بکارگیری انبوه سلاح‌های سبک، سنگین، بمباران‌های هوایی و شیمایی تلاش کرد با پیشروی رزمندگان اسلام مقابله کند که متحمل تلفات سنگینی شد و ارتش صدام بصورت وسیعی منهدم گردید.

به گفته نائینی عملیات کربلای پنج نیز مانند عملیات والفجر هشت دارای پیامدهای زیادی بود، به گونه‌ای که بسیاری از فرماندهان و کارشناسان سیاسی و نظامی پیروزی‌های بدست آمده در عملیات‌های والفجر هشت و کربلای 5 را زمینه ساز تغییر تصمیم ابرقدرتهای جهانی برای کمک بیشتر به صدام دانسته و در این مقطع ابرقدرتها مطمئن شدند صدام پیروز این میدان نخواهدبود. بر همین اساس قطعنامه 598 صادر و برای اولین بار به بخشی از خواسته‌های ایران توجه شد.

وی در پایان تاکید کرد این مقطع مهم‌ترین و سرنوشت ساز ترین مقطع جنگ است و اگر عملیات کربلای چهار نبود، دستاوردهای عملیات کربلای پنج حاصل نمی‌شد. ‏در کل اگر چه عملیات کربلای 4 موفقیت نظامی بدنبال نداشت اما زمینه ساز یک حمله پیروز و کارآمد در عملیات کربلای 5 شد.