به گزارش خبر نگار تبسم مهر آرش صالحی: فرهنگ عمومی به معنای فرهنگ غالب و گسترده‌ ای است که در میان عموم جامعه رواج دارد و حوزه‌ ای از عقاید، ‌ ارزش ها، باورهای حسی و هنجارها را شامل می شود که فراتر از گروه ها و اقشار خاص در کلیت جامعه پذیرفته شده اند.  

بنابراین می توان گفت که بسیاری از آسیب ها و مشکلات اجتماعی، ریشه در فرهنگ عمومی جامعه دارد و البته تعداد کم نشست های شورای فرهنگ عمومی استان نشان می دهد که این بخش از فرهنگ سرزمین مینودری، هنوز جدی پنداشته نشده است.  

به مناسبت روز فرهنگ عمومی نگاهی به چالش های پیش روی این بخش انداخته ایم تا از برنامه های نهادهای فرهنگی استان در این خصوص آگاه شویم.

اقدامات جزیره ای در حوزه فرهنگ مؤثر نیست

مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان قزوین با بیان اینکه در کشور ما فرهنگ عمومی آمیزه‌ ای از ارزش‌ ها و اعتقادات دینی و مذهبی مردم و همچنین فرهنگ و تمدن ایرانی است، گفت: به همین خاطر تلاش می کنیم تا سبک زندگی ایرانی و اسلامی را بیش از گذشته ترویج کنیم.

محمدحسین اسماعیلی مشارکت و حضور اجتماعی در برنامه‌ های مختلف، رعایت قانون، آداب و سنن، هنجارهای اجتماعی، تولید و مصرف کالاهای فرهنگی را از جمله مصادیق و شاخص‌های فرهنگ عمومی دانست و افزود: باوجود ظرفیت‌های فرهنگی، با مشکلات بزرگی در حوزه فرهنگ مواجه هستیم.

اسماعیلی رشد و توسعه زیرساخت‌های فرهنگی را لازمه ایجاد تحول در حوزه فرهنگ عمومی بیان کرد و ادامه داد: اقدامات جزیره‌ ای در حوزه فرهنگ به هیچ وجه مؤثر نیست و بهتر است فعالیت‌های فرهنگی به صورت گسترده و با همکاری تمام دستگاه‌ها و نهادها صورت گیرد.

وی در خصوص راهکارهای نهاد متبوع خود برای رشد فرهنگ عمومی در استان عنوان کرد: تقویت و برنامه ریزی مستمر برای تشکیل جلسات شورای فرهنگی عمومی استان، تشکیل، توسعه و تقویت شورای اطلاع رسانی و فضای مجازی استان، تقویت انجمن کتابخانه‌های عمومی استان، تشکیل شورای سیاستگذاری کانون‌های فرهنگی و هنری مساجد و تشکیل انجمن مفاخر و آثار فرهنگی از جمله برنامه‌هایی است که در حوزه‌های مدیریتی انجام خواهد شد.

آموزش؛ عامل تعیین کننده در ترویج فرهنگ

یک متخصص روانشناسی با بیان اینکه توسعه اقتصادی بدون توسعه فرهنگی امکان پذیر نیست، به خبرنگارتبسم مهر گفت: اگر بخواهیم کشورهای توسعه یافته را از کشورهای در حال توسعه متمایز کنیم، مهمترین ابزار تمایز در این زمینه، چیزی جز شاخصه های فرهنگ عمومی نیست.  

مجتبی امیری مجد رسانه های جمعی استان را آشکارگر و منتقل کننده دیدگاه های فرهنگی مردم استان عنوان کرد و افزود: امروز، اگر 2 تا آجر را بدون اخذ مجوزهای لازم روی هم بگذاریم، ماموران شهرداری بلافاصله سر می رسند و خرابش می کنند؛ در حالی که هر چه در امور فرهنگی ضعیف عمل می کنیم، مورد نظارت خاصی قرار نمی گیریم.

وی تعیین کننده ترین عامل در توسعه فرهنگی جامعه را، آموزش دانست و ادامه داد: به جای آموزش های فرهنگی درست، بیشتر دنبال درمان هستیم که خیلی هزینه بر و ناکارآمد است و با رهاکردن امر پیشگیری، می خواهیم مشکلات فرهنگی را یکی یکی و نه از اساس، حل کنیم.

پژوهش های آسیب شناسانه

امیری مجد، فراهم کردن زیرساخت های فرهنگی با تکیه بر نگاه آموزشی را از راهکارهای توسعه فرهنگ عمومی در استان دانست و گفت: پیشنهاد می شود وضعیت فرهنگی موجود استان با پژوهش های دقیق علمی و جامع دانشگاهی سنجیده شود و در مرحله بعد، بر پایه این پژوهش ها، مداخلات کارآمدی در نظر گرفته شوند.

وی با تاکید بر پایش نتایج حاصل از اجرای برنامه های فرهنگی، بیان کرد: نیاز به تفریحات فرهنگی، موردی است که اغلب نادیده گرفته شده و به آن به چشم یک امر غیرضروری نگاه می شود؛ در حالی اگر نیازهای فرهنگی تامین شود، از بسیاری آسیب های اجتماعی که هزینه های زیادی را بر دوش استان می گذارند، اجتناب خواهد شد.

پرهیز از خود درمانی فرهنگی

یک پژوهشگر اجتماعی در گفتگو با خبرنگارتبسم مهر با ذکر اینکه باید در حوزه فرهنگ، از خود درمانی بپرهیزیم، گفت: پیشنهاد می کنم برای هم فکری نخبگان فرهنگی و هنری قزوین «مجمع فرهنگ استان» را تشکیل دهیم و نشست های تخصصی نظام مندی را در آن برپا کنیم که دستور هر جلسه از ابتدا مشخص باشد و بدانیم که روی کدام موضوع می خواهیم تمرکز کنیم.  

فلاح صفری لزوم بیان مصادیق عینی سبک زندگی ایرانی و اسلامی را یادآور شد و اضافه کرد: برای عملیاتی کردن این الگو، باید این مصادیق را در قالب مجموعه ای مدون و بسته های فرهنگی، در اختیار شهروندان قرار دهیم تا برای زندگی بهتر در خانه، اجتماع و محل کار، از آنها بهره بگیرند.

وی با بیان این مطلب که رسالت علمی پیشبرد امور فرهنگی بر عهده اندیشمندان و بخش عملی آن بر عهده دولتمردان است، ادامه داد: مردم در این میان نباید نظاره گر محض باشند، بلکه باید نظارت کنند و ضمانت توسعه بخش فرهنگ عمومی، باز هم به عهده امرا و حاکمان مربوطه است

پیوست های فرهنگی طرح های عمرانی اجرا شوند

این فعال فرهنگی با تاکید بر ضرورت معرفی مؤسسات فرهنگی، مطالعاتی و هنری به دستگاه های اجرایی استان، بیان کرد: کارهای فرهنگی باید به تدریج به بخش غیردولتی واگذار شوند و برنامه های فرهنگی زمانی با موفقیت اجرا می شوند که از کمترین وابستگی به دولت برخوردار باشند.

صفری با بیان اینکه نباید در کار فرهنگی به دنبال سود مالی بود، گفت: طبق قوانینی که پیشتر تصویب شده بودند، قرار بود، همه طرح های عمرانی استان دارای پیوست فرهنگی باشند که متاسفانه این پیوست، در پروژه های مسکن مهر استان دیده نشده که می تواند در آینده هزینه های زیادی را به جامعه و دولت تحمیل می کند.  

ایجاد خانه های فرهنگ در محلات

یک فرهنگی بازنشسته با طرح این پیشنهاد که باید پژوهش های جامعی درباره رفتارهای فرهنگی مردم استان انجام شود، تصریح کرد: پیشنهادم این است که ابتدا بفهمیم چه بوده ایم، امروز در چه اوضاع و احوال فرهنگی قرار داریم و بعد بیائیم در مورد وضع فرهنگ عمومی صحبت کنیم و راه حل های خودمان را عرضه کنیم.  

رحیم جهانی با ذکر اینکه باید نهادهای غیردولتی و سازمان های مردم نهاد فرهنگی استان را گسترش دهیم، افزود: یکی از راهگشاترین کارها این است که تلاش کنیم در محلات، خانه های فرهنگ به وجود بیاوریم و با تشکیل شورای فرهنگ محله با محوریت مساجد، از شیوع برخی بیماری های فرهنگی جلوگیری کنیم.  

وی با بیان این نکته که مدیران فرهنگی باید وحدت رویه داشته باشند، ادامه داد: نباید مسائل فرهنگی را سیاسی کنیم و مسئولان استان باید کوشش کنند تا حد ممکن، بودجه های فرهنگی را بین مناطق مختلف استان، درست توزیع کنند و از کسانی که توانمندی دارند، به خوبی بهره بگیرند.  

آنچه امروز در دیدگاه های اکثر قریب به اتفاق دولتمردان فرهنگی استان مشاهده می شود، نگاه از بالا به پائینی است که مردم این کهن دیار را یک بخش یک تکه، بی شکل و خمیرگونه نشان می دهد و انجام امور فرهنگی می تواند بسان دست هایی این خمیره را ورز داده و به شکل های از پیش تعیین شده تبدیل کند. بنابراین در پایان می¬ توان گفت که راه خروج از مشکلات حوزه فرهنگ عمومی، برگزاری همایش های گوناگون در استان نیست، بلکه این امر با تعامل واقعی و همفکری بین مردم و مسئولان محقق می شود که در این میان نقش اصحاب فرهنگ و هنر این خطه، باید واقعی و نه مجازی باشد