به گزارش تبسم مهر دکتر سیدموید علویان ضمن آنکه کبد را پالایشگاه بدن خواند، گفت: کبد نقش بسیار مهمی در بدن ایفا می‌کند؛ پس از بلع، غذا مواد غذایی پس از گذر از دستگاه گوارش به سمت کبد می‌رود تا تبدیل به بسته‌های انرژی شده و به سلول‌ها برود. کبد ویتامین‌های مهمی می‌سازد که اگر هر اختلالی در ساخت این ویتامین‌ها ایجاد شود، بدن می‌تواند اختلال خون‌ریزی، استخوانی و... پیدا کند.
وی در ادامه احترام به کبد را احترام به سلامت بدن خواند و افزود: تغذیه نامناسب، عدم تحرک کافی، چاقی و... از موارد آسیب زننده به کبد هستند. به طور مثال مصرف نوشابه قندی در کشور ما چهار برابر جهان است؛ یعنی متوسط مصرف نوشابه در کشور ما برای هر نفر 40 تا 42 لیتر در سال است.
علویان بیماری هپاتیت را التهاب کبد خواند و تصریح کرد: هپاتیت در شش گروه هپاتیت‌های A، B، C، D، E، G بروز پیدا می‌کند. نوعی از هپاتیت از طریق آب و غذای آلوده منتقل می‌شود (هپاتیت A و E) و هپاتیت دیگر از طریق تماس خون قابل انتقال است ( B و C). فقدان خون‌رسانی به کبد، اختلال خودایمنی، مصرف برخی داروهای خاص و برخی عفونت‌های ویروسی از علل بیماری هپاتیت هستند. هپاتیت در دو شکل حاد یا کوتاه‌مدت و مزمن نمایان می‌شود. هپاتیت کوتاه مدت بین چند روز تا چند هفته به طول می‌انجامد و در صورتی که طی شش ماه بهبود نیابد، هپاتیت مزمن خوانده می‌شود.
وی افزود: هپاتیت B می‌تواند زمینه را برای ابتلا به هپاتیت D نیز فراهم کند؛ در واقع هپاتیت D تنها در افرادی که هپاتیت B دارند، گسترش می‌یابد و می‌تواند علائم هپاتیت B را بدتر کند. هپاتیت D علاوه بر این که از طریق تماس خونی آلوده منتقل می‌شود، می‌تواند از طریق سایر مایعات بدن فرد آلوده نیز گسترش یابد.
هپاتیت B را بهتر بشناسیم
وی در ادامه ابتلاء به ویروس هپاتیت B را از راه تماس با خون و ترشحات خونی آلوده معرفی کرد و افزود: میزان هپاتیت B در خون 100 تا 1000 برابر بیشتر از سایر ترشحات بدن است. در حال حاضر خون و فرآورده‌های آن از نظر هپاتیت B مورد بررسی قرار می‌گیرند.
به گفته این فوق تخصص گوارش و بیماری‌های کبدی، علاوه بر تزریق خون و فرآورده‌های خونی، هپاتیت B می‌تواند از طریق خالکوبی، طب سوزنی، انتقال بیمارستانی و پیوند اعضا نیز منتقل شود. گروه‌های دیگر مانند بیماران هموفیلی، بیماران دیالیزی، کارکنان مراکز بهداشتی-درمانی، افراد دارای شرکای جنسی متعدد و معتادان تزریقی نیز درصد بالایی از احتمال ابتلاء به ویروس هپاتیت B را به خود اختصاص می‌دهند.
وی با اشاره به اینکه واکسیناسیون هپاتیت B از سال 1373 در ایران آغاز شده است، تصریح کرد: 35 میلیون ایرانی علیه ویروس هپاتیت B واکسینه شدند که اکنون می‌توانیم بگوییم در افراد پایین‌تر از سن 24 تا 28 سال شیوع هپاتیت بسیار کم است. همچنین در اکثر نقاط کشور شیوع هپاتیت B کمتر از دو درصد است.
وی ضمن بیان اینکه اکنون یک میلیون و 400هزار نفر مبتلا به هپاتیت B در کشور داریم، گفت: البته اکثر این افراد بیماری کبدی فعال ندارند؛ یعنی ویروس با بدن‌شان سازگار شده و سیستم ایمنی بدن، ویروس را کنترل کرده است، اما نباید این نکته را فراموش کرد که فرد همچنان قابلیت انتقال ویروس به سایرین را دارد.
چه زمانی هپاتیت به سیروز کبدی تبدیل می‌شود؟
وی با اشاره به اینکه گاهی اوقات هپاتیت مزمن می‌تواند به سیروز کبدی تبدیل شود، اظهار کرد: در این حالت سلول‌های کبدی از بین می‌روند و بافت آسیب‌دیده و چرب جایگزین بافت سالم می‌شود که پس از مدتی با حذف فعالیت قسمت آسیب دیده دیگر کبد کار خود که تصفیه ضایعات بدن است را به درستی انجام نمی‌دهد. در نهایت سیروز کبدی می‌تواند به نارسایی کبد و حتی سرطان کبد منجر شود.
وی افزود: عوامل متعددی سبب بروز سیروز می‌شوند که از جمله این عوامل می‌توان به هپاتیت ویروسی نوع B و C اشاره کرد. همچنین در کشورهایی که مصرف الکل در آنها رواج دارد یکی از علل بروز سیروز، استفاده از الکل شناخته می‌شود. در ایران نیز بیشترین علت ابتلاء به بیماری سیروز کبدی، هپاتیت مزمن B است و باید توجه داشت که از هر 100 نفر بیمار مبتلا به هپاتیت B از نوع حاد، 2 تا 4 نفر به هپاتیت مزمن مبتلا می‌شوند و در صورت عدم درمان و پیشرفت بیماری ممکن است بیماری آنها به سیروز تبدیل شود.
درمان موثر هپاتیت با داروی ایرانی
وی در خصوص مصرف دارو در بیماران مبتلا به هپاتیت B، گفت: اکثر مبتلایان به هپاتیت B نیاز به مصرف دارو ندارند؛ چراکه بیماری آنها فعال نیست و به آنها ناقل غیر فعال می‌گوییم؛ البته باید توجه کنند که چاقی، کم‌تحرکی، مصرف سیگار و قلیان، مصرف الکل و... همگی عوامل خطر بیماری هستند که باید از آنها دوری کنند و هر شش ماه یا یک سال یکبار تحت نظر پزشک قرار گیرند.
علویان با اشاره به اینکه دسته دیگری از مبتلایان که هپاتیت فعال دارند باید دارو مصرف کنند، افرود: بیماری با مصرف دارو می‌تواند قابل کنترل باشد و خوشبختانه کشور ما در زمینه تامین دارو و واکسن جزو کشورهای پیش‌رو است و ما جزو معدود کشورهایی هستیم که واکسن هپاتیت B را در داخل کشور تولید می‌کنیم. هزینه تامین داروهای هپاتیت در کشورهای دیگر تا 140 یورو هزینه بر می‌دارد که در کشور ما این هزینه یک دهم قیمت یاد شده است.
وی در ادامه صحبت‌هایش درباره وضعیت تامین داروهای هپاتیت در کشور نیز گفت: خوشبختانه تمام داروهای هپاتیت B و C تولید داخلی هستند. داروهای تولید داخل اثربخشی مشابه با داروهای خارجی دارند؛ در حالیکه قیمت‌هایی بسیار مناسب‌تر و ازران‌تر دارند. در حال حاضر درمان هپاتیت در کشور با داروهای ایرانی انجام می‌شود.
راه‌های انتقال و درمان هپاتیت C
علویان درباره گروه‌های خطر در معرض ابتلا به هپاتیت C نیز گفت: بیشتر مبتلایان به هپاتیت C در کشور، معتادان تزریقی هستند که سابقه زندان رفتن هم دارند. در عین حال رفتار جنسی پرخطر، خالکوبی‌ها و حجامت‌های غیربهداشتی و ... از عوامل خطر ابتلا به هپاتیت C هستند.
وی با بیان اینکه 176هزار نفر مبتلا به هپاتیت C در کشور داریم که عمدتا به علت استفاده از سرنگ آلوده مبتلا شده‌اند، گفت: با آنکه در ایران شیوع هپاتیت C کمتر از سایر کشورهای منطقه مدیترانه شرقی است، اما باید نسبت به کاهش آن اقدامات جدی انجام دهیم. در زمینه ریشه کنی و درمان هپاتیت C از سال 75 به بعد تمام خون‌هایی که اهداء شده است را در زمینه هپاتیت C کنترل شده‌اند. همچنین با دنبال کردن برنامه‌ای برای کاهش آسیب معتادان تزریقی، به دنبال ریشه کن کردن هپاتیت C در معتادان هستیم. شاید نتوان اعتیاد را درمان یا ریشه کن کرد، اما می‌توان با آموزش‌های صحیح هپاتیت C در معتادان و زندانیان را ریشه کن کرد.
وی با تاکید بر اهمیت کمک به بیماران مبتلا به هپاتیت C برای درمان، اظهار کرد: افراد مبتلا به هپاتیت C، یا معتادان تزریقی‌اند یا افرادی هستند که سابقه زندان داشته‌اند. این افراد از نظر اقتصادی سطح پایینی دارند و حتی توان درمان با داروهای ایرانی را ندارند و از طرفی دیگر بسیاری از این افراد بیمه هم نیستند. بنابراین جامعه را نسبت به این بیماری آگاه کنیم تا تمام جوامع برای درمان این افراد پرخطر مبتلا به هپاتیت کمک کنند تا جامعه سالمی را داشته باشیم و خطر انتقال بیماری کاهش یابد.
علویان ضمن بیان اینکه هپاتیت C با دارو قابلیت ریشه‌کن شدن را دارد، تصریح کرد: اما باید توجه کرد که گروه‌هایی که قبل از سال 1375 خون دریافت کرده‌اند، کسانی که حتی یک بار اقدام به تزریق مواد مخدر با سرنگ مشترک داشتد، افرادی که تاتو غیر بهداشتی داشتند، افرادی که سابقه سوختگی شدید داشتند و ... حتما باید تحت آزمایش قرار گیرند تا اگر بیمار هستند سریعا شناخته شوند.