چاپ

به گزارش تبسم مهر هفته گذشته علی‌اکبر صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی در مصاحبه‌ای تفصیلی به سوالاتی درباره گام چهارم کاهش تعهدات برجام، استفاده از سانتریفیوژهای نسل‌ جدید، پروژه رآکتور 2 و 3 بوشهر، توصیه‌های مقام معظم رهبری در حوزه فنی برجام و مذاکره با طرف‌های اروپایی و آمریکا پاسخ داد.

رئیس سازمان انرژی اتمی در طی این مصاحبه به رونمایی از زنجیره 30تایی IR6 ظرف دو سه هفته آینده و تولید 37 میلیارد کیلو وات ساعت برق نیروگاه بوشهر و صرفه‌جویی معادل 61 میلیون بشکه نفت اشاره کرد.

وی در این ارتباط گفت: ایران قبل از توافق برجام حدود 2 هزار و 300 کیلو غنی سازی اورانیوم داشت و اکنون به هزار و 700 تا 800 کیلو در سال رسیدیم لذا از نظر ظرفیت غنی سازی به قبل برجام بازگشتیم؛ البته در شرایط فعلی همه نسل ماشین‌های جدید هستند. بنابراین تحقیقات ما کُند و یا متوقف نشده است. ما تا دو سه هفته آینده با ماشین‌های نسل جدید به 2 هزار و 500 کیلو غنی سازی دست پیدا خواهیم کرد بنابراین آمادگی کامل و پیش بینی لازم اندیشیده شده که اگر برگشت پذیری مورد نظر بود، بتوانیم در اسرع وقت برگشت پذیری را انجام دهیم.

باید گفت که تصمیم ایران جهت کاهش تعهدات برجام در پی خروج امریکا از برجام و اعمال تحریم های شدید علیه تهران اتخاذ شده است. سوال اینجاست که آیا اروپا اقدامی جدی جهت جلوگیری ایران از کاهش تعهدات برجامی خود انجام خواهد داد و آیا امیدی به زنده بودن برجام است یا خیر؟

جهت پاسخ به سوال فوق خبرنگار مهر گفتگویی با پروفسور «فرانک فن هیپل» تنظیم نموده که در ادامه می آید.

حوزه تحقیقاتی «فن هیپل» معاون اسبق امنیت ملی کاخ سفید در زمینه علوم و فناوری شامل مواردی چون کنترل تسلیحات اتمی و منع اشاعه هسته ای، انرژی و توازن سیاست گذاری در عرصه های تکنولوژی است.

وی، پیش از پیوستن به دانشگاه «پرینستون»، به مدت 10 سال مشغول تحقیق در زمینه فیزیک نظری ذرات بنیادی بود و به طور خاص به نگارش آثاری با موضوع پایه و اساس فنی منع اشاعه هسته ای و راهکارهای خلع سلاح، آینده انرژی اتمی و بهینه سازی اقتصاد سوخت خودرو علاقه دارد.

هیپل در سال 1993 به پاس تحقیقات ارزشمندش، موفق به دریافت فلوشیپ موسسه «مک آرتور» شد. وی که دارای مدرک دکتری از دانشگاه آکسفورد است، در حال حاضر عضو هیئت مدیره پنل بین المللی درباره مواد شکافت پذیر است.

*علی اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران گفته است «تولید اورانیوم غنی شده (بیش از 3 و نیم درصد) به 5 تا 6 کیلوگرم در روز رسیده است. این بدان معناست که ما به دوره قبل از برجام باز می گردیم.» با توجه به این اظهارات، فکر می کنید چهارمین قدم در کاهش تعهدات ایران تحت برجام چیست؟

خوشبختانه، ما هنوز به دوره قبل از برجام از نظر کمیت و کیفیت غنی سازی اورانیوم در ایران یا مدت زمانی که ایران جهت غنی سازی اورانیوم برای ساخت تسلیحات (بمب) هسته ای نیاز دارد - اگر مایل بود این کار را انجام دهد - باز نگشته ایم.

اما ایران با اعمالش به وضوح هشدار می دهد که دیگر با محدودیت هایی که تحت برجام پذیرفته است احساس محدودیت نمی کند. دلیل این موضوع هم این است که دولت ترامپ تعهدات خود را تحت برجام رها کرده و در تلاش است چین، اروپا و روسیه را از انجام تعهدات خود تحت برجام باز دارد.

*آیا اروپا طبق تعهدات خود اقدام جدی به نفع ایران برای جلوگیری از برداشتن گام چهارم توسط ایران انجام می دهد؟

دولتهای اروپایی دوست دارند اقدامی انجام دهند، اما من هنوز شواهدی ندیده ام که آنها مکانیسم موثری را برای محافظت از شرکت های خود در مقابل اقدامات تلافی جویانه ایالات متحده امریکا، اگر نفت ایران را بخرند و بفروشند، ابداع کرده باشند.

*ایالات متحده اعلام کرده ممکن است ایران را در آینده تحریم کند. تحریمهای باقی مانده ای که ایالات متحده آمریکا هنوز علیه ایران اعمال نکرده است چیست؟

من در این زمینه تخصصی ندارم اما فکر نمی کنم تحریم های اضافی زیادی وجود داشته باشد که ایالات متحده بتواند به ایران تحمیل کند.

*با توجه به روند فعلی، فکر می کنید برجام باقی بماند؟

در حال حاضر دموکرات ها در مجلس نمایندگان در حال تحقیق برای استیضاح رئیس جمهور ترامپ به دلیل قرار دادن منافع شخصی خود بالاتر از منافع امنیت ملی هستند.

این هیچ ارتباطی با برجام ندارد، اما نشان می دهد که این کشور در مورد آسیب هایی که رئیس جمهور ترامپ به امنیت اروپا وارد کرده است، نگران است. جمهوری خواهان از ترامپ به خاطر رها کردن متحدین کرد ما در جنگ با داعش در سوریه عصبانی هستند.

پیش بینی اینکه آیا این امر منجر به حذف زودهنگام رئیس جمهور ترامپ از سمت ریاست جمهوری خواهد شد یا خیر هنوز زود است اما این سوال جدی را ایجاد می کند که آیا وی مجددا به عنوان رئیس جمهور در سال آینده انتخاب خواهد شد یا خیر.

اگر فردی دموکرات به جای او انتخاب شود، من فکر می کنم این احتمال وجود دارد که وی در مورد سیاست رئیس جمهور ترامپ راجع به برجام تجدید نظر کند - البته اگر خیلی دیر نشده باشد.